Verdeling in omgevings- en bestemmingsplannen

Dienstenrichtlijn en omgevingsplannen

De rechtspraak heeft ook aan de wieg van deze ontwikkeling gestaan. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft namelijk in het arrest Visser Vastgoed geoordeeld dat voorschriften in bestemmingsplannen, die specifiek zijn gericht tot personen die economische activiteiten in een bepaald gebied willen ontwikkelen, binnen de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn als instrument van economische ordening vallen. Dit heeft geleid tot de toepasselijkheid van de bepalingen van de Dienstenrichtlijn over de verdeling van schaarse vergunningen in het ruimtelijke ordeningsrecht.

De nationale verdelingsnorm

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft in haar uitspraak in de zaak Speelautomatenhal Vlaardingen uit het gelijkheidsbeginsel afgeleid dat er in het nationale recht een norm bestaat op grond waarvan de verdeling van schaarse rechten aan regels is gebonden. Deze norm kan ook een rol spelen binnen het ruimtelijke ordeningsrecht.

De werking hiervan is niet onbeperkt. Indien er geen verdeling plaatsvindt en het zuiver gaat om ordening, ontberen de regels aangaande verdeling relevantie. Daarnaast is de werking van het verdelingsrecht afgebakend. De staatsraad advocaat-generaal (verder: A-G) Widdershoven heeft een omvangrijke conclusie geschreven over schaarse rechten in het ruimtelijke ordeningsrecht. De strekking daarvan is, kort samengevat, dat bestemmings- en omgevingsplannen in beginsel geen schaarse rechten toebedelen tenzij een van de genoemde uitzonderingen zich voordoet.

Locatie-specifieke kenmerken

In de rechtspraak is vervolgens een ontwikkeling aanwijsbaar die uitgaat van een ruimere toepasselijkheid van het verdelingsrecht binnen het ruimtelijk ordeningsrecht dan volgt uit de conclusie van de A-G. Onderscheiden wordt de situatie waarin meer locaties vanwege hun kenmerken in aanmerking komen voor een functie die krachtens het plan slechts aan een beperkt aantal locaties wordt toegekend. In het geval de locatie-specifieke kenmerken de doorslag geven voor de keuze van de planwetgever en de locaties op grond daarvan in gelijke mate in aanmerking komen voor de functie, zijn er meer gegadigden. De verdelingsregels behoren dan toepassing te vinden.

Kleine verschillen, grote gevolgen

Uit het voorgaande blijkt dat het bepaald geen sinecure is te onderscheiden of in bestemmingsplannen of omgevingsplannen de verdelingsregels van toepassing zijn. Het recht is in ontwikkeling en met iedere uitspraak ontstaat er meer duidelijkheid.

Onze advocaten gespecialiseerd in het verdelingsrecht volgen deze ontwikkeling op de voet. Bovendien zijn zij betrokken geweest bij diverse uitspraken die hebben bijgedragen aan deze ontwikkeling.