Categorie: Weblog

Wat is de functie? Het werk dat de medewerker dagelijks doet, of hetgeen (ooit) op papier is gezet? En waarom wil je dat weten? Zolang iedereen tevreden is – medewerker over inhoud van zijn werk en zijn beloning en werkgever over output – is het toch goed? Er komt altijd een moment waarop deze vragen opspelen. En wanneer in dat geval de feitelijke werkzaamheden en de functiebeschrijving teveel van elkaar afwijken, kunnen er discussies ontstaan die uiteindelijk aan de rechter (moeten) worden voorgelegd.
Twee voorbeelden.
Rechtspositieregelingen kunnen de medewerker expliciet de mogelijkheid geven om om functieonderhoud te vragen op het moment dat de feitelijk opgedragen werkzaamheden al langere tijd afwijken van de organieke functie, en de werkgever daar uit zichzelf geen verandering in brengt. Er kan dan worden besloten dat de “extra” werkzaamheden niet meer aan de ambtenaar worden opgedragen. Een andere mogelijkheid is dat de werkzaamheden aan de organieke functie worden toegevoegd, en er dus een nieuwe functieomschrijving wordt opgesteld. In dat geval moet de (aangepaste) functie ook opnieuw gewaardeerd worden en kan dit tot wijziging van de beloning leiden.
Er wil dan nog weleens discussie ontstaan over de vraag of er over het verleden “achterstallig salaris” moet worden nabetaald. Wanneer een ambtenaar betrekkelijk lang andere werkzaamheden heeft uitgevoerd, die kennelijk met een hoger salaris worden gewaardeerd, dan ligt zo’n verzoek tot nabetaling voor de hand. Tot zo’n nabetaling zal het niet snel komen, omdat regelingen vaak dusdanig zijn geredigeerd dat het gaat om een “ op basis van een terugkijken naar het verleden … mogelijke wijziging van de rechtspositie in de toekomst”. Aldus de Centrale Raad van Beroep in een dergelijke zaak bij de politie.
Ook in reorganisaties kan het verschil aan de orde worden gesteld, en wel op het moment dat naar uitwisselbaarheid van functies wordt gekeken. Want wat is daarbij je uitgangspunt? Het belang van die vraag werd o.a. onderstreept in een zaak van de Wageningen Universiteit, waarin de organieke functie van de ambtenaar (vrijwel) hetzelfde was als die van zijn collega’s die hun baan na de reorganisatie behielden. Wanneer de functies onderling uitwisselbaar zouden zijn, dan had betrokkene moeten worden herplaatst maar in plaats daarvan werd hij aangewezen als herplaatsingskandidaat en vervolgens ontslagen. Kon dat?
Ja, aldus de rechtbank en de Centrale Raad van Beroep. Bij de beoordeling van de uitwisselbaarheid van functies, wordt niet (enkel) de organieke functiebeschrijving, maar het feitelijk samenstel van opgedragen werkzaamheden bepalend geacht. En omdat uit verschillende (ook van de ambtenaar zelf afkomstige) verklaringen bleek dat hij met name de technische werkzaamheden verrichtte, terwijl de andere collega’s met name plantkundige werkzaamheden verrichtten, was er feitelijk sprake van twee niet uitwisselbare functies. Uit de uitspraak lijkt ook te kunnen worden afgeleid dat dat onderscheid al meerdere jaren bestond. In het geval dat de organisatie eerder functieonderhoud had gepleegd, en de functie van betrokkene dus al op zichzelf organiek was beschreven, had deze discussie wellicht niet plaatsgevonden. Functie-omschrijving en werkvloer waren dan (meer) in overeenstemming met elkaar.

Binnen academische ziekenhuizen worden arbeidsplaatsen van onderzoekers regelmatig gefinancierd door derden in het kader van een specifiek project. De duur van de aanstelling wordt dan in de regel gekoppeld aan de duur van die financiering, althans dat is de bedoeling. Van tevoren is niet altijd duidelijk hoe lang een onderzoek loopt of tot welke datum een project extern wordt gefinancierd. Het is in dat geval opletten geblazen op het moment dat het einde in zich komt, en men de aanstelling van de betreffende onderzoeker op dat moment ook daadwerkelijk zou willen laten eindigen.

De functie wordt niet altijd formeel opgeheven. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. De Centrale Raad van Beroep heeft intussen meerdere keren bevestigd dat “het feitelijk verdwijnen van het samenstel van de werkzaamheden van een functie, onder omstandigheden gelijkgesteld kan worden met een formele opheffing van een functie”.

Maar die werkzaamheden moeten in dat geval ook wel daadwerkelijk verdwijnen. Op dat punt gaat het nog weleens mis.

Wanneer bijvoorbeeld een afdeling is opgeheven wegens het decentraliseren van werkzaamheden, die decentralisatie niet van de grond komt en vervolgens op dezelfde (oude) plek in de organisatie een nieuwe afdeling wordt opgezet, dan kun je de nodige vraagtekens plaatsen. Eigenlijk zijn de werkzaamheden er gewoon nog, maar worden ze bij wijze van spreken op een andere verdieping van het gebouw verricht. Een dergelijke casus deed zich voor bij de gemeente Amsterdam. De Raad oordeelde in dit geval dat de werkzaamheden ten tijde van het ontslag, er was inmiddels een herplaatsingsperiode van 2 jaar verstreken, feitelijk niet waren verdwenen, en er op die grond derhalve geen ontslag had kunnen worden verleend.

Vergelijkbaar is een casus uit het Universitair Medisch Centrum Rotterdam. Hier had de betreffende onderzoeker nog een jaar na het wegvallen van de externe financiering, verschillende tot zijn functie behorende werkzaamheden verricht. In dat jaar werd zijn arbeidsplaats uit de algemene middelen van het ziekenhuis gefinancierd, en dit zouden, aldus het ziekenhuis, “slechts” afrondende werkzaamheden zijn geweest, te weten rapportage en publicatie van de resultaten.

De Raad volgt het ziekenhuis niet en oordeelt dat het wegvallen van de financiering van een arbeidsplaats waar die werkzaamheden werden vervuld, op zichzelf nog niet meebrengt dat de werkzaamheden zijn komen te vervallen. In dit geval werd het tegendeel aangenomen, omdat er in feite gewoon was doorgewerkt na de stopzetting van de externe financiering. Het ziekenhuis had de onderzoeker daarom (nog) niet mogen aanwijzen als herplaatsingskandidaat, en dat besluit wordt door de Raad vervolgens direct herroepen. Op het moment dat het einde van de financiering van een project in zicht komt, dan moet er dus ook wel feitelijk een punt achter de werkzaamheden gezet om te kunnen zeggen dat de functie is komen te vervallen.