De functie van de kwaliteitsborger binnen de systematiek van de Wkb

Eerder informeerden wij u in hoofdlijnen over de per 1 januari 2024 in werking getreden Wet kwaliteitsborging voor de bouw (hierna: de ‘Wkb’). De doelstelling van de Wkb is gericht op het verbeteren van het toezicht en de kwaliteit binnen de bouw. De wetgeving is met name van belang voor partijen zoals opdrachtgevers, projectontwikkelaar, architecten, aannemers en gemeenten.

In deze blog wordt de functie van de kwaliteitsborger binnen het systeem van de Wkb uitgelicht.

Wanneer een kwaliteitsborger inschakelen?

Onder de Wkb is het bij bouwactiviteiten die vallen onder de gevolgklasse 1, zoals bijvoorbeeld bij de bouw van (nieuwbouw)woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen, verplicht een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen. De kwaliteitsborger dient vervolgens bij aanvang tot en met de afronding bij het bouwproces te worden betrokken.

Opstellen risicobeoordeling, het borgingsplan en de bouwmelding

Voor het starten van de bouw dient de kwaliteitsborger de bouwtechnische risico’s in kaart te brengen. De kwaliteitsborger toetst daarbij wat de risico’s zijn dat het uiteindelijke bouwwerk niet aan de bouwtechnische regels voldoet, zoals zijn neergelegd in hoofdstuk 4 en 5 van het Besluit bouwwerken leefomgeving (hierna: het ‘Bbl’).

Aan de hand van de risicobeoordeling stelt de kwaliteitsborger vervolgens een borgingsplan op. In het borgingsplan dient onder meer opgenomen te zijn:

Op welke momenten en hoe vaak de kwaliteitsborging plaatsvindt;
Welke maatregelen er nodig zijn om de risico’s opgenomen in de risicobeoordeling te voorkomen; en
Op welke wijze het bouwplan en de uitvoering van de bouwwerkzaamheden voldoen aan de bouwtechnische voorschriften neergelegd in het Bbl.

Het borgingsplan dient daarna met de bouwmelding uiterlijk vier weken voor het starten van de bouw bij het gevoegde gezag te worden ingediend. Nadat de bouwmelding is ingediend, controleert het bevoegd gezag – veelal de gemeente – de melding op volledigheid (zie artikel 2.18 e.v. Bbl).

Mocht de bouwmelding onvolledig zijn, dan kan het bevoegde gezag om nadere informatie verzoeken (zie artikel 2.20 Bbl). Mocht het bevoegd gezag de bouwmelding als volledig beoordelen dan kan de bouw na de termijn van vier weken van start. Voor zover er binnen de termijn van vier weken geen reactie heeft gekregen, mag de indiener ervan uit gaan dat de melding tijdig en volledig is gedaan en kan de bouw dus vier weken na het indienen van de melding van start gaan.

Waken over het bouwproces

Gedurende het bouwproces voert de kwaliteitsborger het borgingsplan uit en ziet toe op het bouwplan. Voor zover de kwaliteitsborger tijdens de bouwwerkzaamheden constateert dat er wordt afgeweken van de regels van het Bbl, dient de kwaliteitsborger conform artikel 3.86 lid 1 van het Besluit kwaliteit leefomgeving onverwijld melding te maken bij het bevoegd gezag. Het bevoegd gezag kan vervolgens besluiten de bouw stil te leggen ten einde tot een oplossing van het probleem te komen.

Voltooien bouwproces

Nadat de bouw op correcte wijze is voltooid geeft de kwaliteitsborger een verklaring af. Met deze verklaring verklaart de kwaliteitsborger dat het bouwwerk is uitgevoerd conform de werkwijze van het toegelaten instrument (kort gezegd: de certificeringsregeling die is toegelaten tot het stelsel van kwaliteitsborging), dat de kwaliteitsborger gerechtigd is dit instrument te gebruiken en het bouwwerk naar zijn oordeel voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. De verklaring van de kwaliteitsborger zal vervolgens samen met onder meer tekeningen en berekeningen van het resultaat van de bouwactiviteit bij het bevoegd gezag als gereedmelding moeten worden ingediend (zie artikel 2.21 Bbl).

Nadat de gereedmelding is ingediend, controleert het bevoegd gezag de gereedmelding op volledigheid. Mocht de gereedmelding onvolledig zijn, dan zal het bevoegd gezag verzoeken om nadere informatie. Mocht het bevoegd gezag de gereedmelding als volledig beoordelen, dan kan twee weken na de gereedmelding het bouwwerk in gebruik worden genomen. Voor zover de indiener binnen de termijn van twee weken geen reactie heeft ontvangen, mag de indiener na het verstrijken van de termijn van twee weken het bouwwerk in gebruik nemen.

Afsluitend

Het toezicht van de kwaliteitsborger moet in lijn met de doelstelling van het Wkb er uiteindelijk toe leiden dat er minder gebreken naar voren komen bij nieuwbouw en verbouw. Dit zal er ook op den duur in moeten resulteren dat bouwbedrijven minder kosten hoeven te maken voor het herstel van bouwfouten. Hoewel de eerste indrukken over de kwaliteitsborger positief lijken te zijn, zal de toegevoegde waarde van de kwaliteitsborger in de komende jaren zich nader moeten bewijzen.

Mocht u op enig moment een bouwwerken vallend binnen de gevolgklasse 1 willen realiseren, dan is het voor het inschakelen van een kwaliteitsborger raadzaam het register kwaliteitsborging na te gaan. Hierin kunt u nagaan welke kwaliteitsborgers beschikken over het voor uw project benodigde en geschikte instrument(en).

Vragen?