Praktijkgebieden: Conflictoplossing
De UEFA en de Duitse voetbalclub FC Schalke 04 hebben vanwege de Russische inval in Oekraïne hun (sponsor)contract met het Russische Gazprom beëindigd. Volgens de VNG kunnen 120 Nederlandse gemeenten hun contract met Gazprom echter niet om dezelfde reden beëindigen, zo viel onlangs in het FD te lezen. Maar klopt dit wel?
In contracten staat vrijwel altijd een beëindigingsclausule. Hierin wordt aan partijen de bevoegdheid verleend om in bepaalde gevallen het contract (zonder bijkomende kosten en op korte termijn) te beëindigen (door opzegging of anders ontbinding). Zo een bevoegdheid wordt vrijwel standaard opgenomen voor het geval dat een wederpartij belangrijke verplichtingen niet nakomt, surseance van betaling aanvraagt of door een derde partij wordt overgenomen.
Afhankelijk van het type contract zijn ook andere opzeggingsgronden denkbaar. Zo kan reputatieschade (denk aan de ophef rondom Lil Kleine), een oorlog of – verrassend genoeg recent populair – een pandemie een valide reden voor opzegging vormen.
Kennelijk hebben de 120 Nederlandse gemeenten echter niet een contractuele opzegbevoegdheid bedongen die in de huidige situatie uitkomst biedt. In het FD-artikel staat namelijk dat zij op basis van hun contract de relatie met Gazprom niet vanwege de Russische inval in Oekraïne kunnen beëindigen. Of dit juist is kan ik niet beoordelen.
Indien beëindiging op grond van het contract niet mogelijk is, kan beëindiging op grond van de Nederlandse wet een optie zijn. Indien sprake is van onvoorziene omstandigheden die zodanig zijn dat de wederpartij geen ongewijzigde instandhouding van het contract mag verwachten, kan de Nederlandse rechter (op vordering van een van de partijen) de gevolgen van een contract wijzigen of deze geheel of gedeeltelijk ontbinden (art. 6:258 lid 1 eerste zin BW).
De partij die wijziging of ontbinding wenst dient aan te tonen dat:
Vermoedelijk is bij het sluiten van de contracten tussen de Nederlandse gemeenten en Gazprom geen rekening gehouden met de huidige (oorlogs)situatie. Daarmee is aan de eerste voorwaarde voor wijziging of ontbinding van dit contract voldaan.
Verder is Gazprom een Russische staatsbedrijf, waardoor de Russische staat (indirect) profijt heeft van de contracten met Nederlandse gemeenten. Daarnaast worden er forse financiële sancties tegen Russische bedrijven en personen ingesteld – juist om de Russische staat te raken. Bij die stand van zaken ligt het niet voor de hand dat Gazprom ongewijzigde instandhouding van haar contracten met Nederlandse gemeenten mag verwachten.
Ervan uitgaande dat er Nederlands recht van toepassing is, kunnen de 120 Nederlandse gemeenten hoogstwaarschijnlijk hun contract met Gazprom wel degelijk vanwege de Russische inval in Oekraïne beëindigen. Het is vreemd dat de VNG – en mogelijk ook de Nederlandse gemeenten – niet van de wettelijke mogelijkheden op de hoogte lijken te zijn.
Partijen die advies willen over het beëindigen van een contract met Gazprom (of een andere Russische partij) kunnen gerust contact opnemen. Wieringa is u graag van dienst.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.