(Interne) aansprakelijkheid van bestuurders van een B.V./N.V. jegens de vennootschap (art. 2:9 BW)

In deze editie van de Serie bestuurdersaansprakelijkheid behandelen wij de toetsingsmaatstaf voor aansprakelijkheid van bestuurders jegens de vennootschap op grond van art. 2:9 BW.

Behoudens beperkingen volgens de statuten is het bestuur belast met het besturen van de vennootschap (art. 2:129 en 2:239 BW). Elke bestuurder is tegenover de vennootschap gehouden tot een behoorlijke vervulling van zijn taak (art. 2:9 BW). Tot de taak van de bestuurder behoren alle bestuurstaken die niet bij of krachtens de wet of de statuten aan een of meer andere bestuurders zijn toebedeeld. Wat precies onder de bestuurstaak valt, wordt slechts incidenteel door de wet gegeven. Enkele voorbeelden zijn: het bijhouden en bewaren van de boekhouding (art. 2:10 BW), het inschrijven in de registers (art. 2:69 en 2:180 BW en 18 Handelsregisterwet), het bijeenroepen van aandeelhoudersvergaderingen (art. 2:109 en 2:219 BW), het optekenen van genomen besluiten (art. 2:120 en 2:230 lid 4 BW) en het (namens de vennootschap) deponeren van de jaarrekening (art. 2:394 BW).

Elke bestuurder draagt verantwoordelijkheid voor de algemene gang van zaken (2:9 lid 2 BW). Hij is voor het geheel aansprakelijk terzake van onbehoorlijk bestuur, tenzij hij zich kan disculperen. Op de mogelijkheid van disculpatie zullen wij in een ander blog nader ingaan. Ook kan de algemene vergadering van aandeelhouders bestuurders decharge verlenen, met gevolg dat die bestuurders door de rechtspersoon niet langer kunnen worden aangesproken wegens onbehoorlijke taakvervulling, voor zover de algemene vergadering van die feiten op de hoogte werd gebracht voorafgaand aan het dechargebesluit. Ook op decharge zullen wij in een andere blog nader ingaan.

Uit het standaardarrest Staleman/Van de Ven volgt dat voor aansprakelijkheid op grond van art. 2:9 BW is vereist dat aan de bestuurder een ernstig verwijt kan worden gemaakt, hetgeen dient te worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval. Tot de in aanmerking te nemen omstandigheden behoren onder meer de aard van de door de vennootschap uitgeoefende activiteiten, de in het algemeen daaruit voortvloeiende risico’s, de taakverdeling binnen het bestuur, de eventueel voor het bestuur geldende richtlijnen, de gegevens waarover de bestuurder beschikte of hoorde te beschikken ten tijde van de aan hem geweten beslissing of gedragingen, alsmede het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak berekend is en deze nauwgezet vervult. Op de bestuurders rust een inspanningsverbintenis.

Het is aan de vennootschap (of, ingeval van faillissement, de curator) om te stellen en te bewijzen op grond van welke omstandigheden de bestuurders een ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Een ander standaardarrest betreft Berghuizer Papierfabriek, waarin de Hoge Raad heeft bepaald dat de omstandigheid dat gehandeld is in strijd met statutaire bepalingen die de rechtspersoon beogen te beschermen, als een zwaarwegende omstandigheid wordt aangemerkt, die in beginsel de aansprakelijkheid van de bestuurder vestigt. Indien de aldus aangesproken bestuurder echter feiten en omstandigheden aanvoert op grond waarvan zou kunnen worden aangenomen dat het gewraakte handelen in strijd met de statutaire bepalingen niet een ernstig verwijt oplevert, dient de rechter deze feiten en omstandigheden uitdrukkelijk in zijn oordeel te betrekken.

Als u vragen hebt over aansprakelijkheid van bestuurders jegens de vennootschap (of bestuurdersaansprakelijkheid anderszins), neem dan gerust contact met ons op. Wij hebben ruime ervaring met het adviseren van bestuurders om aansprakelijkheidsrisico’s te beperken en het procederen aan zowel de kant van de bestuurder als diens wederpartij. Wij zijn u graag van dienst.