Ondernemingsraad komt geen rol toe in beslissingen over doorstart failliete onderneming

Wanneer een ondernemer (een deel van) zijn bedrijf wil verkopen moet hij daarover wanneer er binnen het bedrijf een Ondernemingsraad (“OR”) bestaat, eerst advies hebben gevraagd en verkregen van die Raad. Dit staat in de Wet op de Ondernemingsraden.

Deze wet gaat niet in op de vraag of de OR dit recht tot adviseren behoudt wanneer de onderneming failliet is. Ook de parlementaire geschiedenis gaf geen duiding. In de (rechts)praktijk werd verschillend over deze vraag gedacht. Slechts een enkele curator overlegt met de OR van en failliet, de meesten doen dit niet.

Recentelijk heeft een OR van een gefailleerde onderneming deze vraag aan de Ondernemingskamer (de bevoegde rechter voor medezeggenschapszaken) voorgelegd.

De curator van een failliet bedrijf had de activa verkocht aan een andere onderneming. Er waren meerdere geïnteresseerden, en de curator had, in overleg met de Rechter Commissaris, voor deze partij gekozen omdat deze de beste garanties kon geven voor werkgelegenheid van het personeel van het gefailleerde bedrijf.
De OR meende dat de koop niet kon doorgaan omdat hij niet had geadviseerd.

De Ondernemingskamer gaf echter de curator gelijk en oordeelde dat medezeggenschapsrechten zijn gecreëerd voor de situatie waarin de ondernemer zelf beslissingen neemt. In die beslissingen moet hij de belangen van zijn personeel, deels gewaarborgd door de OR, meewegen.

Een faillissementssituatie wijkt echter dermate af van de normale gang van zaken dat er voor medezeggenschap in beginsel geen plaats is: het doel van het faillissement is de schuldeisers zo eerlijk mogelijk te bejegenen, en, zo oordeelde de Ondernemingskamer:
“De wet geeft de curator daartoe specifieke bevoegdheden die, ten behoeve van de belangen van de gezamenlijke schuldeisers, afbreuk doen aan de rechten die anderen, onder wie werknemers, in een normale situatie hebben”.

Daarmee is de vraag nu beantwoord… voorlopig althans.
De Ondernemingskamer de mogelijkheid opengelaten voor uitzonderingen:
“Of, en zo ja, in welke gevallen een uitzondering op dit beginsel denkbaar is, kan hier, gelet op het volgende, in het midden blijven”.

De Ondernemingskamer bespreekt vervolgens dat deze curator dit bedrijf niet had voortgezet. Een curator die de onderneming wél enige tijd voortzet, wat niet ongebruikelijk is, kan dus mogelijk wel gehouden zijn de OR te raadplegen.