Arbeidsrecht na de jaarwisseling

Het jaar 2006 zal een aantal ingrijpende veranderingen brengen op het gebied van arbeids- en sociale zekerheidsrecht. Het ziet er naar uit dat in de loop van het nieuwe jaar met name het ontslagrecht fors zal wijzigen. We besteedden er het afgelopen jaar ruim aandacht aan.

In deze bijdrage beperken we ons tot de belangrijkste veranderingen die al per 1 januari aanstaande ingaan:

De WIA
Het kan bijna niemand zijn ontgaan: Per 1 januari 2006 gaat de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) in, het nieuwe arbeidsongeschiktheidsstelsel. Het ministerie hamert er op dat de nadruk in dit stelsel niet langer ligt op wat iemand niet meer kan, maar op wat iemand nog wel kan. Alleen mensen die echt niet meer kunnen werken krijgen straks nog een volledige uitkering. Gedeeltelijk arbeidsongeschikten krijgen hulp bij het vinden van werk. Als ze gedeeltelijk weer aan het werk gaan, krijgen ze een aanvulling op het loon. Werken met loonaanvulling levert altijd meer op dan niet werken met een uitkering. Werkgevers worden voorts gestimuleerd om gedeeltelijk arbeidsongeschikten in dienst te nemen doordat ze bij ziekte van deze werknemers niet verplicht zijn het loon door te betalen. Met de invoering van de WIA wordt de Wet reïntegratie arbeidsgehandicapten (REA) ingetrokken. Voorzieningen voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten worden voortaan verstrekt op grond van de WIA. Dat geldt ook voor mensen die al gebruik maakten van zo’n voorziening.

Levensloopregeling
Ook veel aandacht kreeg de nieuwe levensloopregeling. Komend jaar mogen alle werknemers belastingvriendelijk sparen voor verlof. Jaarlijks mag 12 procent van het bruto inkomen opzij gelegd worden tot een maximum van ruim twee jaarsalarissen. Ook ATV- en vakantiedagen mogen (deels) worden gespaard. Bij opname van het levenslooptegoed krijgen werknemers recht op een extra belastingkorting voor ieder jaar dat is gespaard. Bij gebruik van de levensloopregeling en opname van ouderschapsverlof geldt een extra ouderschapsverlofkorting. Er kan niet tegelijkertijd worden meegedaan aan de spaarloon- en levensloopregeling. Jaarlijks moet een werknemer kiezen. Omdat bleek dat werknemers nauwelijks de voordelen van deze nieuwe regeling doorgrondden en het al lastig genoeg vonden om een beslissing te nemen ten aanzien van het nieuwe zorgstelsel, is er wat tijd ingebouwd om de keuze te bepalen tussen spaarloon en levensloop. Als nu voor 2006 is gekozen voor spaarloon, dan bestaat tot 1 juli de mogelijkheid om de keuze te veranderen naar levensloopsparen. De stortingen in de spaarloonregeling moeten dan ook vóór 1 juli 2006 door de bank worden teruggestort naar de werkgever. De werkgever moet vervolgens deze bedragen als loon uitbetalen.

Walvis
Werkgevers kunnen in 2006 voor de afdracht van belastingen en premies terecht bij één loket: de Belastingdienst. Nu moeten werkgevers belasting afdragen aan de Belastingdienst en premies aan het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Al sinds 1 januari 2005 bestaat er één loondefinitie voor de berekening van premies en belastingen.

VUT- en prepensioen
De subsidiëring van VUT- en prepensioenregelingen via de belastingen stopt voor mensen die op 1 januari 2005 jonger waren dan 55 jaar. Hiermee wil het kabinet mensen stimuleren om langer door te werken.

Kinderopvang
Door een extra investering van 200 miljoen euro wil het kabinet de kinderopvang voor de midden- en hogere inkomens goedkoper maken. Van dit bedrag gaat 165 miljoen naar de ouders via verhoging van de rijksbijdrage en door de verdere ontwikkeling van de voor- en naschoolse opvang. De rest, 35 miljoen, is gereserveerd om de overblijf verder te professionaliseren en de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren.