Praktijkgebieden: ICT en internetrecht
Geen webwinkel zonder bestelknop, en geen bestelling zonder betalingsverplichting. Dat laatste ligt toch iets genuanceerder, zo blijkt uit diverse uitspraken die de afgelopen tijd op dit vlak zijn gedaan. Een verkeerde tekst op de bestelknop kan ertoe leiden dat de consument niet hoeft te betalen voor een product of dienst, en de winkelier dus kan fluiten naar zijn geld. En dat terwijl de consument het bestelde product of de bestelde dienst vaak wel mag houden.
Wat moet er op de bestelknop staan? Hoofdregel is dat het bestelproces zo is ingericht dat de consument een aanbod niet kan aanvaarden voordat hem “op niet voor misverstand vatbare wijze duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt”. Het aanvaarden van het aanbod gebeurt doorgaans door middel van een bestelknop, en om aan de eisen te voldoen moet daarop een ondubbelzinnige formulering staan waaruit de betalingsverplichting blijkt. De wet noemt als voorbeeld de tekst “bestelling met betalingsverplichting”.
Het Europese hof kreeg onlangs de vraag voorgelegd of bij de beoordeling of aan deze verplichting is voldaan ook gekeken moet worden naar de context van de knop, dus alle andere informatie die in de loop van het bestelproces wordt verstrekt. Een van de betrokken partijen redeneerde dat als er bijvoorbeeld een creditcardnummer wordt gevraagd, voor de consument duidelijk zou moeten zijn dat er een betalingsverplichting is, ook als op de knop zelf alleen “voltooi boeking” staat. Daar ging het hof niet in mee: alleen de tekst op de knop zelf telt.
Ook relevant is een arrest van de Hoge Raad van eind 2021. Daarin oordeelde de Hoge Raad onder meer dat de rechter in procedures over online bestellingen op eigen initiatief moet onderzoeken of de winkelier aan de verplichtingen met betrekking tot de bestelknop heeft voldaan. Als dat niet het geval is, moet de rechter de sanctie toepassen die de wet voorschrijft. En die sanctie is hard: de consument mag de overeenkomst vernietigen, wat inhoudt dat de betalingsverplichting vervalt, maar ook dat de aankoop terug moet of dat de consument geen gebruik kan maken van de dienst (zoals een hotelboeking of download van digitale inhoud).
De arresten van het Europese hof en de Hoge Raad hebben tot diverse uitspraken van Nederlandse rechters geleid, en geen daarvan pakte gunstig uit voor de winkelier. In het meest gunstige geval werd de aankoopprijs met 50 % verminderd, in het ongunstigste geval mocht de consument het product houden, maar hoefde hij daar niet voor te betalen. In de meeste gevallen (onder meer bij de rechtbank Overijssel) vernietigde de rechter de koop. Alle procedures waren overigens aangespannen door de winkeliers, meestal omdat de consument niet betaald had.
Hieruit zijn twee wijze lessen te trekken voor winkeliers: zorg ervoor dat de tekst op de bestelknop voldoet aan de eisen, en voer de bestelling pas uit als er betaald is. Een consument zal zich na betaling niet snel beroepen op een onjuiste tekst op de bestelknop, want dat betekent ook dat de bestelling moet worden teruggestuurd of anderszins ongedaan moet worden gemaakt. Pas als de winkelier naar de rechter moet voor betaling, kunnen de hiervoor genoemde consequenties volgen.
Wilt u weten of de tekst op uw bestelknop aan de eisen voldoet? Bel of mail mij, dan kijk ik graag kosteloos even met u mee.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.