Internetten onder werktijd

Privégebruik van internet op het werk geeft regelmatig aanleiding tot discussie tussen werkgever en werknemer. Soms kijkt een werknemer porno onder werktijd (of schrijft hij daar uitgebreide recensies over) of downloadt hij muziek uit illegale bron, in andere gevallen gaat het simpelweg om heel veel privégebruik. Dat laatste was het geval in een ambtenarenzaak, waarin de Centrale Raad van Beroep onlangs uitspraak heeft gedaan.

De betrokken ambtenaar van de gemeente Almelo had in sommige maanden onder werktijd meer dan twintig uur privé gebruik gemaakt van sites als Facebook en Marktplaats. De gemeente vond dit wat al te gortig en had de ambtenaar, na hem te hebben gewaarschuwd, ontslagen. Het privégebruik achtte zij in het licht van het internetreglement, dat slechts incidenteel privégebruik toestond, overmatig. De Centrale Raad is het daarmee eens: zij stelt dat er “evident sprake [is] van zeer ernstig plichtsverzuim”. Het ontslag houdt dan ook stand.

Ik vraag mij enigszins af in hoeverre deze mate van privégebruik “evident” zeer ernstig plichtsverzuim oplevert. De ambtenaar in kwestie zal, gezien de hoeveelheden berichten die tijdens kantoortijden in sociale media verschijnen, lang niet de enige persoon in Nederland zijn die onder werktijd een uur per dag voor privédoeleinden gebruikmaakt van het internet. Wellicht zit het evidente dan ook meer in het feit dat hij gewaarschuwd is door de werkgever, en dat de gemeente een duidelijk reglement heeft over internetgebruik door haar ambtenaren.

Als deze uitspraak iets bevestigt, is het wel de noodzaak voor duidelijke interne regelgeving over internetgebruik op het werk. De gemeente Almelo staat in haar internetreglement – overigens zoals vele andere werkgevers – slechts incidenteel gebruik toe, en dat lijkt een nette tussenoplossing. Helemaal verbieden zal over het algemeen in strijd worden geacht met het beginsel van goed werkgeverschap. Via smartphone en tablet werken veel werknemers tegenwoordig ook ’s avonds en in het weekeinde door, en het zou daarom niet redelijk zijn om privémailen onder werktijd te verbieden.

Daarnaast is de scheidslijn tussen privé- en zakelijk gebruik van internet vaak dun: het bijhouden van het nieuws (zowel op het eigen vakgebied als in het algemeen) en het opdoen van contacten via sociale netwerken als LinkedIn is vaak ook in het belang van de werkgever. Bovendien zou een regelmatige onderbreking van de werkzaamheden, bijvoorbeeld door een bezoek aan een reiswebsite, ook goed zijn voor de arbeidsproductiviteit.

In een internetgedragscode kan de werkgever, behalve over de omvang van het gebruik, ook regels stellen over bijvoorbeeld de websites die bezocht mogen worden en over de inhoud van de e-mails die de werknemer stuurt. Het is verstandig om ook direct de sancties bij overtreding op te nemen. Met het oog op de Wet bescherming persoonsgegevens is het tot slot nodig om in de gedragscode de voorwaarden uiteen te zetten waaronder het internetgebruik vastgelegd en gecontroleerd wordt. In een volgende bijdrage zal ik nader ingaan op de controle en handhaving van een gedragscode.