Praktijkgebieden: ICT en internetrecht
Downloaden uit illegale bron mag niet. Het zat er al aan te komen, maar het is nu officieel. In januari had de Advocaat Generaal bij het Hof van Justitie van de EU in zijn conclusie het Nederlandse gedoog-en-compenseer systeem al veroordeeld. Het Hof heeft hem nu gevolgd. Een massaal volksgebruik is daarmee thans toch echt illegaal verklaard.
Nog even ter herinnering. De uitspraak van vandaag is gedaan in antwoord op door de Nederlandse Hoge Raad aan het HvJEU gestelde vragen van uitleg betreffende de Richtlijn Auteursrecht in de Informatiemaatschappij (de “Auteursrechtrichtlijn“, waarmee het auteursrecht in de lidstaten in belangrijke mate is geharmoniseerd). Die vragen zijn gesteld vanuit een procedure waarin de Nederlandse producenten en importeurs van blanco beeld- en geluidsdragers de geldigheid van artikel 16c van de Auteurswet aan de orde stelden. In dat artikel staat, kort gezegd, dat het is toegestaan voor eigen gebruik een kopie van een auteursrechtelijk beschermd werk te maken op een blanco beeld-, geluids- of gegevensdrager, mits daar een billijke vergoeding voor wordt betaald. Die billijke vergoeding wordt centraal geheven, doordat in Nederland een opslag wordt gelegd op de prijs van die blanco dragers. De opbrengst daarvan wordt vervolgens (zo goed en zo kwaad als dat gaat) onder de auteursrechthebbenden verdeeld.
De producenten en importeurs van de dragers vonden dat niet eerlijk: daardoor zijn hun producten in Nederland duurder dan in het buitenland en dat levert vraaguitval (uitwijken naar het buitenland) op. De heffing zou extra hoog zijn omdat daar óók het downloaden van werken uit illegale bron mee moet worden “gecompenseerd” en dergelijk downloaden zou helemaal niet moeten mogen (volgens de producenten en importeurs).
En het HvJEU geeft hen gelijk, zoals de Advocaat Generaal eerder al deed. Het Hof is op zichzelf niet tegen het toestaan van kopiëren voor privégebruik en natuurlijk mag daarvoor ook gecompenseerd worden door een heffing op de dragers. Logisch: de Auteursrechtrichtlijn staat een dergelijke beperking-van-het-reproductierecht-met-compensatie nota bene expliciet toe in artikel 5 lid 2 sub b. Maar een dergelijk kopiëren moet dan niet plaatsvinden uit illegale bron.
Het Hof:“wanneer [lidstaten] eenmaal hebben besloten een bepaalde uitzondering [op het reproductierecht van de auteursrechthebbende, LB] in te stellen, [dienen zij] deze coherent […] toe te passen, zodat die uitzondering geen afbreuk doet aan de met [de Auteursrechtrichtlijn] nagestreefde doelstellingen, bestaande in het verzekeren van de goede werking van de interne markt. Indien het de lidstaten vrij zou staan al dan niet een wettelijke regeling vast te stellen op grond waarvan reproducties voor privégebruik ook mogen zijn vervaardigd uit een ongeoorloofde bron, dan zou dit duidelijk afbreuk doen aan de goede werking van de interne markt.”
Daar staat het dan. Privékopiëren toestaan: prima. Maar niet uit illegale bron. Als een lidstaat dat toestaat dan doet dat afbreuk aan de doelstellingen van de Auteursrechtrichtlijn. Het Hof motiveert dit onder andere met de overweging dat beperkingen (zoals de thuiskopie) op in de richtlijn aan de auteursrechthebbende toegekende rechten (in casu: het reproductierecht) altijd strikt moeten worden uitgelegd.
Daarnaast speelt bij de uitleg van die beperkingen de zogenaamde “driestappentoets” (vervat in artikel 5, lid 5 van de richtlijn) een rol: een beperking mag slechts van toepassing zijn (1) in bepaalde bijzondere gevallen en (2) mits daarbij geen afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van werken of ander materiaal, en (3) de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk worden geschaad. Welnu, redeneert het Hof, het toestaan van thuiskopiëren uit illegale bron moedigt piraterij aan en doet wél afbreuk aan een normale exploitatie. En dus mag een dergelijke beperking van het reproductierecht van de auteursrechthebbende niet.
En nu?Nu mag u dus niet meer via de net weer officieel geopende Pirate Bay torrents downloaden. Ook het van usenet plukken van bestanden is niet meer toegestaan. Tenzij u er natuurlijk redelijkerwijs van overtuigd mag zijn dat het om legaal materiaal gaat. En anderszins kopiëren uit legale bron (zoals een CD branden van via i-tunes gekochte nummers voor gebruik in de auto) mag natuurlijk ook nog steeds.
En als u zich hier niet aan houdt? Tja, dan loopt u een zeker risico. Maar dat deed u vermoedelijk toch al. Immers: als u de Pirate Bay frequenteerde was u doorgaans ook illegaal aan het uploaden en dat is altijd al verboden geweest. Niettemin heeft u vermoedelijk de stichting BREIN nooit aan de deur gehad. Zij kunnen immers ook niet overal tegelijk zijn. Ik durf echter geenszins uit te sluiten dat BREIN nu prikacties gaat uitvoeren waarbij, naar Duits en Amerikaans voorbeeld, argeloze particulieren het doelwit kunnen zijn. U bent dus wel gewaarschuwd.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.