Big Brother On Wheels

RTL Nieuws aan de lijn. Of ik op de hoogte ben van de activiteiten van een Amsterdams incassobureau dat rondjes rijdt door de stad en daarbij kentekens fotografeert. De kentekens worden vergeleken met een door deurwaarders verstrekte lijst van kentekens van wanbetalers. Wordt een match gevonden, dan krijgt de deurwaarder informatie over de locatie van de auto zodat daarop beslag gelegd kan worden. RTL vroeg zich af wat ik daarvan vond vanuit informatierechtelijk perspectief.

Ik kende het bedrijf nog niet (het heet Debtscan weet ik inmiddels), maar er valt met name vanuit het privacyrecht natuurlijk wel iets te zeggen over de werkwijze. Het handelen van het incassobureau valt in ieder geval gedeeltelijk onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). Volgens die wet zijn “persoonsgegevens” alle gegevens betreffende een identificeerbare persoon. Dat identificeren hoeft niet onmiddellijk mogelijk te zijn, maar moet anderzijds ook niet teveel moeite kosten. Om die reden zijn kentekens niet automatisch persoonsgegevens. De meeste mensen kunnen uit een kenteken niet herleiden wie “daarachter zit” (dat wil zeggen: eignaar van de auto is). Die informatie berust bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en is slechts voor bepaalde personen en instanties opvraagbaar. Debtscan hoort daar niet bij, dat weet ik wel zeker.

So far, so good dus. Maar het bureau heeft óók die lijst met kentekens die door deurwaarders zijn opgegeven en naar mij door RTL werd uitgelegd hebben ze dáár ook de bijbehorende NAW gegevens van. Ten aanzien van de op die lijst voorkomende personen is het kenteken dus wél een persoonsgegeven en dan valt het verwerken daarvan (onder andere doorgeven waar de auto met het kenteken zich bevindt) dus onder de WBP.

Op zichzelf nóg geen ramp. Maar daarmee komen wel de voorwaarden die de WBP stelt in beeld. Zo mogen persoonsgegevens zonder wettelijk grondslag vrijwel alleen maar met (geïnformeerde) toestemming van de betrokkene of in het belang van de betrokkene worden verwerkt. Als verwerking toch primair plaatsvindt in het belang van degene die verwerkt (of, zoals hier, in diens opdracht) dan moet altijd een belangenafweging plaatsvinden tussen dat belang en het privacybelang van de betrokkene.

Ik ben geneigd Debtscan hier als een verlengstuk van de opdracht gevende deurwaarders te zien (waarmee ze “bewerker” zijn in de zin van de WBP). Ik ga nog een stapje verder (misschien net té ver) en ben bereid het belang van de deurwaarder te vereenzelvigen met dat van zijn cliënt: de schuldeiser die een opeisbare vordering heeft op de eigenaar van de auto. Tegen dat belang weegt naar mijn mening het privacy belang van de debiteur/auto-eigenaar niet op. En daarmee zou het handelen van Debtscan dus toegestaan zijn.

Wel zijn er nog een aantal voorwaarden voor de wijze van fotograferen en dergelijke. Op de foto's mogen bijvoorbeeld geen herkenbare personen staan. Maar naar ik begreep is dat ook niet het geval: alleen het kenteken is zichtbaar. En de kentekens die niet op de lijst staan zouden ook meteen worden verwijderd. In dat geval zie ik weinig bezwaar, zoals ik de RTL redacteur ook meldde.

Tja, en dat was natuurlijk niet spannend genoeg -ik heb er niets meer van gehoord.