Brein richt slachting aan onder Usenet-fora

De Stichting Brein is lekker bezig met het “opruimen” van Usenet fora waarop het uitwisselen van muziek-, film- en gamebestanden wordt vergemakkelijkt. Ik schreef al eerder over de werkwijze van deze fora (vooral in relatie tot FTD) en over de uitspraken van rechters in dat verband. De Haagse rechtbank was van mening dat FTD auteursrechtelijk openbaar maakte, omdat zij “de sleutel” verschafte waarmee openbaarmaking bewerkstelligd kon worden. Deze “sleuteltheorie” werd in hoger beroep door het Haagse gerechtshof weer snel opzij gezet. Meer in lijn met bestaande jurisprudentie kwam het Hof tot het oordeel dat auteursrechtinbreuk niet aan de orde was. Maar FTD handelde wél onrechtmatig omdat zij, op profijtelijke wijze, een applicatie in bedrijf hield waarmee illegaal uploaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal werd gestimuleerd. Dat is onrechtmatig jegens de rechthebbenden.

Vorige week woensdag deed de rechtbank Haarlem uitspraak in een zaak die ik in mijn blog van 8 oktober al had aangekondigd. Het ging hier om de zaak die door FTD was aangespannen tegen Brein. Directeur Tim Kuik van Brein was in de Volkskrant als volgt geciteerd: “Hoewel ze zelf niet de illegale content op servers hebben staan, is wat FTD doet zonder meer strafbaar.” FTD vorderde daarvan rectificatie. Bovendien vroeg zij o.a. een verklaring voor recht dat haar handelen geen auteursrechtinbreuk oplevert en ook niet (anderszins) onrechtmatig is.

In lijn met de uitspraak van het Gerechtshof Den Haag kreeg FTD in Haarlem de kous op de kop. De rechtbank bevestigde weliswaar nog eens dat het handelen van FTD geen openbaar maken (en ook geen mede- openbaar maken) opleverde. Maar ook deze rechtbank kwam tot de conclusie dat het handelen van FTD wél onrechtmatig is. Niet omdat downloaden wordt vergemakkelijkt. Downloaden is toegestaan en in navolging van het Haagse Gerechtshof geeft ook de Haarlemse rechtbank aan dat dit óók geldt voor downloaden uit illegale bron. (Jammer voor Brein, want zij had aangestuurd op een contraire uitspraak van deze rechtbank.)
Nee, FTD’s handelen is onrechtmatig omdat FTD ertoe bijdraagt dat uploaders van auteursrechtelijk beschermd materiaal “hun doel kunnen bereiken”. Zij kunnen makkelijk spots plaatsen en die zijn op het forum verfijnd ingedeeld in categorieën. Er is zelfs een ‘watchlist’ waar gebruikers aangekondigde – maar nog niet geuploade aanmeldingen kunnen plaatsen, “opdat men gewaarschuwd wordt zodra het betreffende entertainmentbestand is geupload”. Daarnaast is er een beloningssysteem met zogenaamde “kudo’s” waardoor gebruikers “aangemoedigd worden om bestanden met auteursrechtelijke beschermde werken zoveel mogelijk toegankelijk te maken.” FTD verdient aan dit alles door de plaatsing van advertenties.

De Rechtbank: “Ook al gebeurt het up- en downloaden op Usenet, het feit dat FTD bijdraagt aan de vindbaarheid van de bestanden, betekent dat zij (mede)veroorzaker van de schade is. Aangenomen moet immers worden dat degene die een geupload bestand downloadt over het algemeen geen auteursrechtelijk beschermd werk meer tegen vergoeding zal aanschaffen. […] Op grond van het voorgaande moet worden geconcludeerd dat FTD structureel en stelselmatig een internetforum exploiteert dat het illegaal uploaden faciliteert en stimuleert en waarmee zij zelf inkomsten verwerft doch dat voor de bij Brein aangesloten rechthebbenden schade oplevert. Daarmee handelt FTD onrechtmatig jegens de bij Brein aangesloten rechthebbenden.”

Muziek in de oren van Brein, dat zult u begrijpen. Brein heeft er dan ook geen gras over laten groeien. FTD was al op zwart gegaan en Webwereld meldt vandaag dat nog vijf FTD-achtige fora de handdoek in de ring hebben gegooid. Websites die eens uitgebreide zoekgegevens toonden zien er nu kaal zo, of zo of (nog relatief uitgebreid) zo uit. En het einde is nog niet in zicht. Brein heeft in totaal 15 vergelijkbare sites gesommeerd hun activiteiten te staken.

Wie zei daar dat de huidige regelgeving niet opgewassen is tegen het online uitwisselen van beschermd materiaal? Brein en de entertainment-industrie hebben zo te zien helemaal geen “downloadverbod uit illegale bron” of “three strikes and you’re out” wetgeving nodig…