Sebastiaan Levelt, 19 januari 2006

Eerste uitspraken Besluit luchtkwaliteit 2005

In deze rubriek schreven wij al vaker over het Besluit luchtkwaliteit en de gevolgen daarvan. Het tot 1 augustus jl. geldende Besluit luchtkwaliteit heeft veel opschudding veroorzaakt aangezien door de rechterlijke toepassing ervan er een flink aantal grote projecten in Nederland geen doorgang hebben gevonden (zie hierover de bijdragen van februari, april en juni 2005). In het na 1 augustus 2005 geldende Besluit luchtkwaliteit 2005 is, zoals beschreven in de bijdragen van juni, juli en augustus, voorzien in een zekere versoepeling door opname van de salderingsmethodiek. Inmiddels zijn de eerste uitspraken bekend die (de Voorzitter van) de Afdeling bestuursrechtspraak over de toepassing van het Besluit luchtkwaliteit 2005 heeft gedaan.

In de uitspraak van 14 december 2005 (200501574/1) heeft de Afdeling een oordeel gegeven over vrijstellingsbesluiten ten behoeve van het uitvoeren van werken en werkzaamheden voor een uitbreidingsplan. Deze besluiten waren genomen onder het oude Besluit luchtkwaliteit. Aangezien geen onderzoek was gedaan naar de luchtkwaliteit bij de voorbereiding van deze besluiten of het besluit op het bezwaarschrift tegen deze besluiten, komt de Afdeling tot een vernietiging van het besluit op bezwaarschrift.

De Afdeling overweegt echter dat bij het opnieuw beslissen op bezwaar het nieuwe Besluit luchtkwaliteit 2005 van toepassing zal zijn en dan met toepassing van het nieuwe besluit er geen reden meer is om de vrijstelling te vernietigen aangezien er inmiddels wel een onderzoek was gedaan. Uit dit onderzoek was gebleken dat er wel een overschrijding van de grenswaarde was doch dat er geen toename van de concentratie van de in het Besluit luchtkwaliteit bedoelde stoffen zou plaatsvinden. Voorheen was het zo dat ook indien er geen toename was, een overschrijding van de in het Besluit opgenomen grenswaarden, leidde tot het oordeel dat een ontwikkeling in strijd was met het Besluit luchtkwaliteit. Ingevolge het huidige besluit is een ontwikkeling aanvaardbaar indien de huidige luchtkwaliteit tenminste gelijk blijft. Indien er géén verslechtering van de huidige luchtkwaliteit plaatsvindt, kan de ontwikkeling dus doorgang vinden. Aangezien de Afdeling er dus van uit gaat dat bij de beslissing op bezwaar de voorgestane ontwikkeling doorgang kan vinden, heeft zij de gevolgen van de vernietigde uitspraak in stand gelaten, hetgeen betekent dat de voorgenomen activiteit doorgang kan vinden.

In de uitspraak van 22 december 2005 (200508299/2) heeft de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak geoordeeld over een bestemmingsplan dat door de gemeenteraad op 27 januari 2005 is vastgesteld en door gedeputeerde staten bij besluit van 27 januari 2005 van toepassing is verklaard. De Voorzitter stelt allereerst vast dat op grond van artikel 37 van het Besluit luchtkwaliteit 2005 dit besluit op deze kwestie van toepassing is.

Voorts stelt de Voorzitter vast dat in deze zaak niet was onderzocht of de ontwikkelingen waarin het plan voorzag, leiden tot een overschrijding of een toename van de overschrijding van de grenswaarden in het besluit. Door de gemeente was aangevoerd dat er geen relevante verslechtering van de luchtkwaliteit zou optreden aangezien het plan met name zou leiden tot een verplaatsing van bestaande bewegingen en niet tot een toename van het aantal bewegingen. Dit is een beroep op de in het nieuwe Besluit luchtkwaliteit opgenomen salderingsmethodiek (zie eerder bijdragen). Dit beroep is echter niet aanvaard aangezien het volgens de Afdeling onvoldoende was onderbouwd en nadere onderzoeksgegevens ontbraken, zodat onzeker was of is voldaan aan de eisen van het Besluit luchtkwaliteit 2005. Onder meer om deze reden besluit de Voorzitter het goedkeuringsbesluit van het bestemmingsplan te schorsen.

Er zullen nog veel uitspraken volgen, waarbij met name interessant zal zijn hoe de Afdeling denkt over de vraag hoe het Besluit luchtkwaliteit 2005 zich verhoudt met het Europees Recht. Uit de twee eerste uitspraken volgt in ieder geval dat er meer ruimte is voor ontwikkelingen dan onder het voorgaande besluit.