Praktijkgebieden: Contracten
Voor de overdracht van een goed (zoals een auto) heeft de wetgever bepaald dat aan drie vereisten moet zijn voldaan, wil de overdracht rechtsgeldig hebben plaatsgevonden. Volgens artikel 3:84 van het Burgerlijk Wetboek moet degene die wil overdragen beschikkingsbevoegd zijn over het goed, er moet een titel (een grond, een reden) zijn om over te dragen (zoals bijvoorbeeld een koop) en het goed moet geleverd worden. Als aan die drie vereisten is voldaan, is er een rechtsgeldige overdracht.
Het komt voor dat een goed wordt geleverd ondanks dat bijvoorbeeld de verkoper niet beschikkingsbevoegd is. De koper kan hiertegen worden beschermd indien de overdracht anders dan om niet geschiedt (dus het niet om een gift gaat) en de koper te goeder trouw is.
Onlangs heeft de Hoge Raad een uitspraak gedaan waarin niet is gebleken van deze goede trouw. De casus was als volgt.
DFM financierde auto's aan Van Strien, een erkende merkdealer, die deze auto's leverde voor proefritten en demonstraties. Van Strien betaalde de koopprijs in termijnen terug aan DFM. Ter zekerheid van deze betalingen heeft DFM een pandrecht verkregen op de auto's. Pas als Van Strien haar betalingsverplichting volledig was nagekomen, verviel het pandrecht op de auto's. Het was Van Strien niet toegestaan de auto's te verkopen (overdragen conform art. 3:84 BW) zolang er nog een pandrecht op rustte.
Van Strien beschikte over het kentekenbewijs IA (voertuigbewijs) en IB (tenaamstellingsbewijs). Bij het RDW stond de auto ook op naam van Van Strien geregistreerd. DFM was nog in bezit van kentekenbewijs II (overschrijvingsbewijs).
In strijd met wat was afgesproken, verkocht Van Strien toch een auto aan Mobiel Lease. Het overschrijvingsbewijs (deel II) werd bij deze overdracht dus niet aan Mobiel Lease verstrekt.
Van Strien ging failliet en DFM wilde zich op het pandrecht beroepen. In de procedure vorderde DFM afgifte van de auto, stellende dat Mobiel Lease niet te goeder trouw zou zijn geweest.
De Hoge Raad oordeelde dat Mobiel Lease inderdaad niet te goeder trouw was geweest bij de overdracht van de auto. Hij overwoog daartoe als volgt. Voor een geslaagd beroep op goede trouw is vereist dat degene die een tweedehands auto verkrijgt, de autopapieren heeft onderzocht, waaronder kentekenbewijs deel II. De tenaamstelling van het kenteken van de auto kan immers uitsluitend worden overgeschreven met dit bewijs, dat speciaal daartoe door de wetgever in het leven is geroepen, zulks teneinde de niet rechtmatige vervreemding van motorvoertuigen tegen te gaan. De tenaamstelling van kentekenbewijs deel IB en de registratie bij de RDW betekenen niet zonder meer dat sprake is van eigendom of onbezwaarde eigendom. De door het hof in aanmerking genomen omstandigheden (namelijk dat Mobiel Lease niet hoefde te twijfelen aan de beschikkingsbevoegdheid van Van Strien, omdat de tenaamstelling bevestigde dat Van Strien eigenaar was, terwijl bij transacties als deze doorgaans het kentekenbewijs pas na aflevering aan de koper wordt toegestuurd) brengen dan ook geen verandering in het bestaan van genoemde onderzoeksplicht van Mobiel Lease. Mobiel Lease had niet mogen aannemen dat Van Strien beschikkingsbevoegd was.
Een beroep op de goede trouw wordt dus niet zomaar aangenomen. U heeft als koper vaak een onderzoeksplicht.
Rosemarie Franken is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied contracten.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.