Praktijkgebieden: Bestuursrecht
Op 26 augustus 2019 is naar aanleiding van een onderzoek naar de knelpunten bij samenwerking op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr) een wetsvoorstel tot wijziging daarvan gepubliceerd: de Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen in verband met onder andere de dualisering van het gemeente- en provinciebestuur en de invoering van een bedrijfsvoeringsorganisatie met rechtspersoonlijkheid. Het doel van deze wijziging is het vergroten van de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen. De regering hoopt dit doel te bereiken door vertegenwoordigende organen van de decentrale overheden meer invloed uit te laten oefenen op de bestuursvoering van de samenwerkingsverbanden die hun grondslag vinden in de Wgr.
De Wgr vormt de grondslag voor publiekrechtelijke samenwerking tussen overheidslichamen, zoals gemeenten, provincies en waterschappen. Op grond van de Wgr kunnen overheidslichamen en rechtspersonen deelnemen aan samenwerkingsverbanden. Voorbeelden hiervan zijn onder andere een openbaar lichaam, een gemeenschappelijk orgaan en een bedrijfsvoeringsorganisatie.
De zwaarste en meest gebruikte variant van samenwerking onder de Wgr is het openbaar lichaam. Het openbaar lichaam komt volledige rechtspersoonlijkheid toe en heeft een dagelijks en een algemeen bestuur. De lokale besturen van decentrale overheden (zoals de gemeenteraad) dragen bevoegdheden over aan het openbaar lichaam, waardoor een verlengd lokaal bestuur ontstaat. Dit verlengde bestuur heeft geen eigen democratische legitimiteit; de controle op het bestuur berust bij de betrokken besturen. Dit betekent dat de legitimiteit direct gekoppeld is aan controle van bijvoorbeeld de gemeenteraden.
Vanwege deze directe koppeling is het van belang dat de raden voldoende controlebevoegdheden hebben. Uit het onderzoek naar de knelpunten bij samenwerking op basis van de Wet gemeenschappelijke regelingen blijkt dat deze bevoegdheden op dit moment niet toereikend zijn en de lokale besturen een te grote afstand tot de gemeenschappelijke regelingen ervaren.
Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen Op grond van drie hoofdcategorieën beoogt de wetswijziging van de Wgr de democratische legitimatie te vergroten:
Volgens de toelichting op het wetsvoorstel ligt de nadruk van dit voorstel op het verruimen van de mogelijkheden die gemeenteraden hebben om hun controlerende en kaderstellende rol te vervullen bij taken die door middel van een gemeenschappelijke regeling zijn gedelegeerd aan een openbaar lichaam, gemeenschappelijk orgaan of bedrijfsvoeringsorganisatie. Bovenstaande wijzigingen, zoals het gemeenschappelijke recht van enquête, zullen de gemeenteraden meer controlebevoegdheden geven. Deze controlebevoegdheden zullen op hun beurt de democratische legitimiteit vergroten.
Daarnaast hoopt de regering via dit wetsvoorstel de mogelijkheden te verruimen die gemeentelijke bestuursorganen hebben om de bestuurlijke structuur van een gemeenschappelijke regeling naar eigen voorkeur in te richten. Wanneer een raadslid bijvoorbeeld in een plek in een algemeen bestuur zou hebben en hier een direct stemrecht heeft, vergroot ook dit de democratische legitimiteit.
Vervolg Het wetsvoorstel ligt van 26 augustus tot en met 12 oktober 2019 ter consultatie. Binnen deze termijn kan een ieder op het wetsvoorstel reageren. De reacties op het voorstel zullen worden gepubliceerd. Na afloop van de consultatieperiode worden alle reacties bekeken en kan het wetsvoorstel worden aangepast. De regering hanteert een termijn van één jaar om de regeling eventueel te wijzigen.
Deze blog is mede tot stand gekomen door bijdragen van Guido Brandt, momenteel verbonden aan Wieringa Advocaten als student stagiair.
Dominique de Haas is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bestuursrecht.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.