Uitspraak voorzieningenrechter Raad van State: gaswinning Groningen voorlopig niet verder beperkt

Zoals (helaas) viel te verwachten, heeft de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bij uitspraak van 31 januari 2019 het verzoek om het treffen van een voorlopige voorziening van een tweetal verzoekers inzake het besluit van de minister van Economische Zaken en Klimaat van 14 november 2018 tot het instemmen met het winningsplan Groningen Gasveld 2018-2019 van de NAM (instemmingsbesluit) afgewezen.

Concreet heeft de uitspraak van de Afdeling tot gevolg dat de gaswinning uit het Groningenveld voorlopig niet verder hoeft te worden teruggebracht en de NAM op grond van het instemmingsbesluit over 2018-2019 een hoeveelheid van 19,4 miljard Nm3 mag winnen. Deze hoeveelheid komt overeen met de hoeveelheid gas die nodig is om de leveringszekerheid te kunnen garanderen.

Voorlopige voorziening
Op grond van artikel 6:16 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) heeft het instellen van bezwaar of beroep tegen een besluit geen schorsende werking, waardoor het instemmingsbesluit direct in werking treedt. Om deze inwerkingtreding tegen te houden tot het moment dat de rechter definitief op het beroep tegen het besluit heeft beslist, kan degene die beroep heeft ingesteld op grond van artikel 8:81 Awb een voorlopige voorziening aanvragen. Mocht een dergelijk verzoek om een voorlopige voorziening worden toegewezen, dan blijft deze voorziening gelden totdat de bestuursrechter uitspraak heeft gedaan in de hoofdzaak.

Voor toewijzing van een voorlopige voorziening gelden op grond van artikel 8:81 Awb de volgende voorwaarden:

1. het connexiteitsvereiste: de procedure in hoofdzaak dient aanhangig te zijn (beroep bij de rechter, bezwaar of administratief beroep);
2. onverwijlde spoed gelet op de betrokken belangen;
3. het voorlopige rechtmatigheidsoordeel (afweging van de betrokken belangen).

Voorlopig oordeel gaswinning Groningen
In de onderhavige zaak heeft de voorzieningenrechter geoordeeld dat aan het connexiteitsvereiste en het vereiste van onverwijlde spoed wordt voldaan. De belangenafweging pakt echter niet in het voordeel van verzoekers uit.

De voorzieningenrechter overweegt het grote belang van het verder beperken van de veiligheidsrisico’s te onderkennen, maar overweegt tevens dat met name het door het kabinetsbesluit geboden perspectief op verbetering van die risico’s bij de afweging van belang is. Ook moet het belang van het verder beperken van de veiligheidsrisico’s volgens de voorzieningenrechter worden afgewogen tegen het belang van de leveringszekerheid.

Tegen de achtergrond van het geboden perspectief op verbetering van de veiligheidsrisico’s binnen afzienbare termijn zou toewijzing van een van de gevraagde, verstrekkende voorzieningen naar het oordeel van de voorzieningenrechter alleen in aanmerking komen als voldoende zekerheid zou bestaan dat de door de minister gestelde onacceptabele gevolgen daarvan voor bedrijven en huishoudens zich niet zullen voordoen. Verzoekers hebben dat in twijfel getrokken, maar de minister is bij zijn standpunt gebleven. De voorzieningenrechter overweegt dat daarover dan ook het debat in de bodemprocedure zal moeten worden gevoerd. De voor toewijzing benodigde zekerheid is er in ieder geval nu niet.

Kortom, in afwachting van de definitieve uitspraak in de bodemprocedure ziet de voorzieningenrechter geen aanleiding om de gaswinning voorlopig helemaal stil te leggen of sterk in omvang terug te brengen.

Hoe nu verder? Het beroep van 26 personen en organisaties (waaronder verzoekers) tegen het instemmingsbesluit is momenteel aanhangig. Naar verwachting zal de Afdeling in de tweede helft van april een zitting houden, waarna zij een definitieve uitspraak zal doen.

Dominique de Haas is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied column.