Uitstel verbod verrekening en inhouding in Wet aanpak Schijnconstructies

Eerder berichten wij u dat de Eerste Kamer in juni 2015 heeft ingestemd met het wetsvoorstel “Wet aanpak schijnconstructies”. Deze wet dient ervoor uitbuiting, onderbetaling van werknemers en oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Een deel van de maatregelen, waaronder de ketenaansprakelijkheid van de opdrachtgever voor de betaling van het (cao)loon is 1 juli 2015 ingegaan. Het tweede deel van de maatregelen, te weten de verplichting het loon giraal te betalen, het verstrekken van een duidelijke onkostenspecificatie te en het verbod op verrekening en inhouding op het minimum loon zou ingaan op 1 januari 2016. De minister heeft echter aangegeven dat alleen voor het verbod op verrekening en inhouding de inwerkingtreding is uitgesteld tot 1 juli 2016. Dat betekent dat de andere twee maatregelen (girale betaling en onkostenspecificatie) dus wel op 1 januari 2016 in zullen gaan.

Het verbod op verrekening en inhouding houdt concreet in dat het niet meer mogelijk zal zijn bedragen in te houden dan wel vorderingen die u als werkgever op de werknemer heeft te verrekenen met het loon indien de werknemer hierdoor minder verdient dan het netto equivalent van het wettelijk minimum loon. Uiteraard geldt dat niet voor wettelijk verplichte inhoudingen zoals loonbelasting en premies of pensioenpremies. Onverplichte inhoudingen zoals de premie voor ziektekostenverzekering of huisvesting mogen straks echter niet meer indien de werknemer dan minder verdient dan het wettelijk minimum loon.

Het verbod geldt alleen voor het loon, niet voor de wettelijk minimum vakantietoeslag of de bovenwettelijke vakantiedagen. Daarnaast zijn voorschotten op het loon uitgezonderd van het verbod. Als dit schriftelijk met de werknemer is afgesproken kunt u een voorschot in mindering brengen op het loon, ook al ontvangt de werknemer daardoor minder dan het minimum loon.

Het voorgenomen verbod op verrekening en inhouding op het wettelijk minimum loon kan grote gevolgen hebben voor de wijze waarop de loonadministratie wordt gevoerd alsmede de arbeidsvoorwaardenregelingen nu zijn vormgegeven. Wat nu heel gebruikelijk is om te verrekenen zoals (verkeers)boetes, wachtdagen bij ziekte, premie wga flex/vast, teveel betaald loon of zelfs het fietsplan (afhankelijk van de wijze waarop dit wordt uitgevoerd) is zoals de wet nu luidt niet meer mogelijk. Dat geldt ook voor de inhouding van ziektekostenpremies, huisvestingskosten en vervoer. Dat kan, afhankelijk van het geval helemaal niet meer of alleen indien arbeidsovereenkomsten en/of personeelsreglementen worden aangepast. Dat zou aldus zorgen voor een grote administratieve last . Daarnaast heeft dit wetsvoorstel ook financiële gevolgen voor de werkgever: het incassorisico komt bij de werkgevers te liggen alsmede bij allerlei andere instanties zoals zorgverzekeraars en verhuurders . Daarnaast zal het verbod op inhoudingen vermoedelijk leiden tot betalingsachterstanden en uiteindelijk onverzekerde werknemers zonder of, beperkte toegang tot medische voorzieningen en uithuisplaatsingen .

Om deze reden hebben gemeenten, provincies maar ook sociale werkbedrijven en diverse werkgevers- en werknemersverenigingen een brandbrief gestuurd aan de Minister. Naar aanleiding daarvan is door kamerlid Anne Mulder op 4 november 2015 een motie ingediend met het verzoek om bij algemene maatregel van bestuur een uitzondering te maken op het inhoudingenverbod op het wettelijk minimumloon voor bonafide werkgevers en sociale werkbedrijven. Deze motie is aangenomen.

Naar aanleiding van deze motie heeft de Minister in de brief van 30 november jl. laten weten dat de inwerkingtreding zal worden uitgesteld tot 1 juli 2016. Wel heeft de Minister vast kenbaar gemaakt dat de verplichting tot girale betaling van het loon de bevoegdheid van de werknemer onverlet laat om een volmacht te verlenen het loon aan een derde te betalen zodat deze verplichting geen gevolgen heeft voor de (minnelijke) schuldhulpverlening. Het blijft dus mogelijk om het volledige loon over te maken aan een organisatie die minnelijke schuldhulpverlening biedt.

Eventuele uitzonderingen en/of wijzigingen op het wettelijk verbod op inhoudingen en verrekeningen met het minimumloon zullen derhalve nog nader kenbaar worden gemaakt. Afhankelijk daarvan zal duidelijk worden of en hoe u eventueel personeelsregelingen en/of arbeidsovereenkomsten zal dienen aan te passen. Uiteraard kunnen wij u daarbij behulpzaam zijn.
Kortom, wordt vervolgd! We houden u op de hoogte.

Fleur Costa Baiôa is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Vragen?