Aanpakken van overlast door de buren

Harde muziek, luidruchtige feesten of veelvuldige ruzies: haast iedereen kan in meerdere of mindere mate meepraten over geluidsoverlast of andere vormen van overlast door buren. Zeker met het warme weer van de afgelopen weken staan velen deuren en ramen open, wat de overlast nog eens kan versterken. Aangezien het hebben van een goede buur nog steeds beter is dan een verre vriend heeft het de voorkeur overlast met de buren te bespreken. Voor het geval de buren echter niet voor rede vatbaar zijn, is het goed te weten welke juridische instrumenten kunnen worden ingezet.

Zowel in het bestuursrecht als in het civiele recht zijn er namelijk instrumenten voor handen om overlast te bestrijden. Via het bestuursrecht kan op grond van Algemene Plaatselijke Verordening bepaalde vormen van overlast worden bestreden. De burger kan bij overlast een handhavingsverzoek indienen, en de gemeente kan bijvoorbeeld via een last onder dwangsom de overlastveroorzaker dwingen te stoppen.

Gaat het om geluidsoverlast door bedrijven waarbij de wettelijke normen worden overschreden dan kan (bijvoorbeeld) op grond van het Activiteitenbesluit worden gehandhaafd. Dit besluit regelt de geluidsnormen waar bedrijven zich aan dienen te houden. Bij overtreding van deze normen kan door het bevoegd gezag een last onder dwangsom worden opgelegd, die verbeurd raakt bij verdere overtreding.

Voor particuliere woningen heeft de burgemeester via artikel 174a van de Gemeentewet (ook wel Wet Victoria genoemd) de bevoegdheid om in het geval van verstoring van de openbare orde een woning te sluiten. Verstoring van de openbare orde in de zin van artikel 174a van de Gemeentewet kan alleen aanwezig worden geacht bij overlast waardoor de veiligheid en gezondheid van mensen in de omgeving van de woning in ernstige mate wordt bedreigd. De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State stelt echter zware voorwaarden voor toepassing van dit artikel en oordeelt dat geluidsoverlast ‘een onvoldoende ernstige vorm van overlast is om sluiting van een woning te kunnen rechtvaardigen.'

Vaak wordt er gekozen om via de bestuursrechtelijke weg tegen deze vorm van overlast op te treden, toch leidt dit in de praktijk niet altijd tot een bevredigende uitkomst.Zoals gezegd biedt ook het civiele recht mogelijkheden om de overlastgevende buren aan te pakken. De bekendste manier is door het vorderen van een gebod of verbod (met het opleggen van een dwangsom als stok achter de deur) op grond dat sprake is van een onrechtmatige daad doordat de hinder dusdanige proporties aanneemt dat deze als onrechtmatig is aan te merken. De eigenaar van een erf mag namelijk niet op onrechtmatige wijze aan eigenaars van andere erven hinder toebrengen zoals door het verspreiden van rumoer, trillingen, stank, rook of gassen, door het onthouden van licht of lucht of door het ontnemen van steun.

Voor zover uw buren rechthebbende zijn van een appartementsrecht en u bevindt zich in dezelfde Vereniging van Eigenaars dan bieden de regels van het appartementsrecht (via het splitsingsreglement of huishoudelijk reglement) mogelijkheden overlast van de buren te sanctioneren.

Zijn uw buren en u huurder van dezelfde verhuurder dan is het mogelijk de verhuurder aan te schrijven wegens derving van huurgenot. De verhuurder zal de huurder dan moeten aansporen. Eventueel kan ontbinding van de huurovereenkomst soelaas bieden in de gevallen van onacceptabele mate van (geluids)overlast. Grond voor ontbinding is dan dat de overlast veroorzakende huurder in ernstige mate tekort schiet in de nakoming van de uit de huurovereenkomst voortvloeiende verplichtigen, namelijk het voorkomen dat omwonenden overlast of hinder van hem hebben.

Zoals u kunt lezen, zijn er diverse instrumenten om overlastgevende buren aan te pakken. De vraag welk instrument het best kan worden ingezet, laat zich echter niet altijd eenvoudig beantwoorden en is afhankelijk van velerlei factoren en omstandigheden. Wij staan u hier graag in bij.

Yordy Soffner, met dank aan Merel Brinkman.

Yordy Soffner is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied column.