Praktijkgebieden: Ondernemingsrecht
De wet kent verschillende regelingen voor gedwongen overdracht van aandelen. Behalve de regeling voor uitkoop van een minderheid van 5%, die vaak wordt toegepast bij overnames op de beurs, zijn er twee regelingen voor geschillen tussen aandeelhouders van een besloten vennootschap (BV). Als aandeelhouders in een BV elkaar het leven zuur maken, kunnen zij vorderen dat de ander zijn aandelen overdraagt, óf dat zij zelf worden uitgekocht.
Deze geschillenregelingen laten nogal wat te wensen over. Het grootste probleem is de lange duur van de procedures: eerst moet de rechtbank uitmaken wiens schuld het is dat de verhoudingen verziekt zijn, dan moeten deskundigen rapporteren over de waarde van de aandelen, en dan moet de rechtbank na debat van de partijen nog de prijs vaststellen. Na elk rechtbankvonnis is hoger beroep en beroep in cassatie mogelijk. Pas als dat allemaal is afgewikkeld, is de andere partij verplicht de aandelen over te dragen of over te nemen.
Nu heeft onlangs de Hoge Raad een creatief eind gemaakt aan de lijdensweg van drie broers die een aannemersbedrijf geërfd hadden. Wanneer hun onenigheid begon lezen wij in deze uitspraak niet, maar wel dat zij eerst in twee instanties hebben geprocedeerd over het ontslag van een van de broers als directeur, waarna deze in 1993 bij de rechtbank heeft geëist dat hij zou worden uitgekocht (met schadevergoeding). In 1998 kwam vast te staan dat die broer inderdaad moest worden uitgekocht; in 1999 droeg hij zijn aandelen over tegen betaling van een voorschot, en werd afgesproken dat de rechter de juiste prijs per eind 1998 zou vaststellen. Na vele tussenvonnissen stelde de Ondernemingskamer van het Gerechtshof in Amsterdam in 2010 de prijs vast, op meer dan tweemaal zoveel als het betaalde voorschot. Omdat de andere broers al sedert 1999 alle opbrengsten van de aandelen genoten hadden, veroordeelde het Hof ze om het restant van de overnameprijs te betalen met wettelijke rente vanaf 1999.
Hoewel de wettelijke rente in die periode gemiddeld onder de 6% lag, werd de nog te betalen prijs daardoor bijna verdubbeld, aangezien jaarlijks rente op rente gerekend wordt.
Maar …… de uit te kopen broer had die rente helemaal niet geëist. Bovendien is wettelijke rente pas verschuldigd als de debiteur in gebreke is met betaling, terwijl de verplichting tot betaling volgens de wet pas zou intreden aan het eind van de procedure. Dus gingen de veroordeelde broers in cassatie. De wetenschappelijke conclusie van de Advocaat-Generaal bij de Hoge Raad luidde dat die rente terugbetaald zou moeten worden.
De Hoge Raad lost het probleem op door te bepalen dat de prijs ook een vergoeding kan omvatten voor het renteverlies sedert de overdracht van de aandelen, en dat de rechter die vergoeding in redelijkheid gelijk kan stellen aan de wettelijke rente.
De Flex-BV-wet, die waarschijnlijk dit jaar wordt ingevoerd, zal toekomstige procedures iets bekorten doordat tussentijds hoger beroep wordt uitgesloten. Maar de ingreep van de Hoge Raad draagt wellicht meer bij aan de afdoening van dit soort vetes. En zeker aan een rechtvaardiger afdoening!
Overigens kan een goede aandeelhoudersovereenkomst veel ellende voorkomen!Verder lezen: de uitspraak van de Hoge Raad
George Offerhaus is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied handel- en ondernemingsrecht.
Door het leggen van conservatoir (derden) beslag worden vermogensbestanddelen van een wederpartij per direct bevroren. Er kan geen overdracht meer plaatsvinden en in bepaalde gevallen kunnen vermogensbestanddelen zelfs elders in bewaring worden gegeven. Deze actie kan druk zetten op de wederpartij waardoor een snelle oplossing kan worden bereikt.
Beslaglegging moet wel altijd worden gevolgd door een bodem of arbitrage procedure, tenzij eerder een buitengerechtelijke oplossing wordt bereikt.
Onterecht leggen van beslag moet worden voorkomen; het kan leiden tot een schadevergoedingsactie.
Wij onderzoeken graag of dit rechtsmiddel in uw situatie tot een spoedige oplossing kan leiden.
Snel een uitspraak nodig van de rechter over een bepaalde urgente situatie? In dat geval is een kort geding een oplossing voor uw situatie. De rechter geeft een voorlopig oordeel waaraan partijen zich al dan niet op straffe van een dwangsom dienen te houden.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende juridische oplossing.
Dit is in het civiele en bestuurlijke recht de procedure die (al dan niet na hoger beroep) leidt tot een definitieve beslechting van het geschil. Anders dan in een kort geding ligt de nadruk hier veel meer op een schriftelijke uitwisseling van processtukken.
Wij onderzoeken graag of dit de aangewezen procedure is voor uw geschil.
Een partij die zich beroept op de rechtsgevolgen van de door haar gestelde feiten of rechten moet deze bewijzen. Voorafgaand aan iedere gewenste procedure moet derhalve de bewijspositie worden bekeken.
Soms is het bewijs nog niet voldoende in handen van de cliënt. In dat geval is nadere actie gewenst. Te denken valt dan bijvoorbeeld aan het instellen van een (voorlopig) getuigenverhoor of het afdwingen van het verkrijgen van inzage in bepaalde documenten die zich bij de wederpartij bevinden (exhibitieplicht).
Wij zoeken graag met u naar de mogelijkheden om uw bewijsprobleem op te lossen.
Soms ontstaat er in een onderneming een intern geschil tussen aandeelhouders of tussen het bestuur en (enkele) aandeelhouders. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de te volgen strategie van de onderneming. In dat geval kan aan de Ondernemingskamer, een speciaal daarvoor geëquipeerde afdeling van het Hof Amsterdam -- bij ons kantoor om de hoek -- een onderzoek naar de gang van zaken binnen de onderneming worden gevraagd. Zo'n onderzoek kan worden voorafgegaan door het vragen van voorlopige voorzieningen, zoals het schorsen van een bestuurder voor de duur van de procedure of het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van een aandeelhouder.
Wij denken graag mee over de voor uw situatie passende oplossing.