icon

Misbruik van bevoegdheid door gemeente?

Een gemeente behartigt in de regel het algemeen belang. Om dit belang te dienen, mag zij kiezen tussen het publiekrecht en het privaatrecht. Deze keuzevrijheid wordt in de doctrine aangeduid als de tweewegenleer.

De mogelijkheid die de overheid heeft om van haar bevoegdheden gebruik te maken is niet onbeperkt. De toepassing van het bestuursrecht wordt onder meer door de algemene beginselen van behoorlijk bestuur beperkt. Een van die beginselen is het verbod van détournement de pouvoir, neergelegd in artikel 3:3 van de Algemene wet bestuursrecht, wat inhoudt dat een gemeente bij het nastreven van haar belangen geen misbruik van haar wettelijke bevoegdheden mag maken.

In een onlangs gewezen uitspraak van de rechtbank Utrecht wordt de keuzevrijheid van de gemeente nog eens bevestigd. De gemeente Utrecht kiest voor toepassing van het bestuursrecht om haar privaatrechtelijke belangen na te streven. De vraag is of de gemeente Utrecht daarmee misbruik van haar bestuursrechtelijke bevoegdheden maakt.

De gemeente Utrecht wil het Leidsche Rijn Centrum ontwikkelen, maar stuit daarbij op een huurder van een woonwagen. De gemeente Utrecht is eigenaar van de grond. Om vrijelijk over haar eigendom te kunnen beschikken start zij een privaatrechtelijke procedure op maar als blijkt dat deze niet slaagt, start het college van burgemeester en wethouders daarop ook een bestuursrechtelijke handhavingsprocedure op. De woonwagen en de berging die huurder huurt, zijn zonder bouwvergunning opgericht en dat is in strijd met de Woningwet. Het college gelast de huurder de woonwagen met berging op straffe van een last onder dwangsom te verwijderen en verwijderd te houden.

De huurder voert aan dat het college door een publiekrechtelijke procedure te voeren om een privaatrechtelijk belang te bereiken daarmee misbruik van haar bevoegdheid maakt. De rechtbank daarentegen oordeelt dat hier geen sprake is van misbruik. Als nu eenmaal vaststaat dat het betreffende voorschrift uit de Woningwet is overtreden, dan is het college van burgemeester en wethouders bevoegd om daartegen handhavend op te treden ongeacht de vraag of dit optreden (mede) een privaatrechtelijk belang dient. Het college heeft de keuze om te kiezen tussen het publiekrecht en het privaatrecht en de rechtbank heeft die keuze in beginsel te respecteren.


Claudia Koenen is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bestuursrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Misbruik van bevoegdheid door gemeente?

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief