Woningcorporaties over de grens
De Maastrichtse woningbouwcorporatie Servatius is eind mei door de rechter in het gelijk gesteld in haar voornemen om in Luik woningen te gaan bouwen. De rechter heeft bepaald dat het verbod van het Ministerie van VROM in strijd is met het Europees verdrag, op grond waarvan o.m. geld, goederen en diensten verplaatst moeten kunnen worden. Omdat het om sociale woningbouw gaat kan de uitspraak als baanbrekend worden aangemerkt. Een statutaire beperking van het werkterrein van de stichting tot Nederland is dus onhoudbaar.
Interessant is dat ondanks de Haagse protesten door Servatius al in december 2003 gestart was met 78 woningen in Luik, die op 16 juni jl. officieel zijn geopend. Hierbij wil Servatius het niet laten. Zij wil ook in renovatieprojecten stappen, samen met de woningbouwvereniging Woonpunt. Het gaat daar niet allen om de sociale huursector, maar ook om koopwoningen voor starters op de woningmarkt.
Kort na deze uitspraak is in NRC Handelsblad betoogd dat het investeren van gesubsidieerd geld in het buitenland moet worden gestopt. Voor zover er evenwel nog sprake is van subsidies aan de woningbouwvereniging – die zijn of worden steeds meer afgebouwd – moet deze ontwikkeling toch worden toegejuicht, omdat ze eindelijk een rem kan zetten op de grondprijs opdrijving door Nederlandse gemeenten. Hoewel Nederland dichter bevolkt is dan België, is niettemin het prijsverschil tussen een vierkante meter in Nederland en België volkomen onverklaarbaar. In Nederland kunnen gemeenten (en projectontwikkelaars) in het algemeen agrarische grond goedkoop kopen of onteigenen, deze vervolgens omzetten tot bouwgrond. Na bouwrijpmaken kunnen soms het honderdvoudige of meer van de verwervingsprijs incasseren. Sommigen zouden dan spreken van woekerwinsten. En met die winsten worden dan weer de gemeentelijke tekorten aangevuld. Gevolg van deze carroussel is dat de grondcomponent in Nederland een extreem grote rol speelt in de bepaling van de koopsom of huurprijs van woningen. Een vergelijkbaar mechanisme zorgt ook wel eens voor extreem hoge erfpachtcanons. Het is niet voor niets dat veel Nederlanders in België of Duitsland wonen, waar deze gemeentelijke technieken, al dan niet gestimuleerd door projectontwikkelaars, kennelijk nog geen ingang hebben gevonden.
De schrijver in NRC Handelsblad heeft derhalve ongelijk: Nederland dient dringend zijn grondprijsbeleid te herzien.
Jaap Rehbock is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bouwrecht.