Parkeergeld en Chipknip: vervolg

In mijn bijdrage van afgelopen vrijdag schreef ik kritisch over de arresten van de Hoge Raad inzake de betaling van parkeergeld. Volgens die arresten mogen thans gemeenten aan parkeerders opleggen dat het parkeergeld betaald wordt via de Chipknip. Mijn kritiek kwam er, kort gezegd, op neer dat voor alle betalingen in Nederland geldt dat dit dient de gebeuren in “gangbaar geld”, maar dat dit kennelijk niet zou gelden voor betaling van parkeergeld. Blijkbaar gelden er bij betalingen voor de overheid andere regels dan voor gewone burgers, en dat lijkt mij niet juist.

In dat verband, is interessant om te bezien hoe de overheid (lees: wetgever) zelf denkt over betalingen aan diezelfde overheid. Een aanwijzing daarvoor is te vinden in de onlangs vastgestelde Vierde Tranche van de Algemene Wet Bestuursrecht. Daarin zijn onder andere bepalingen opgenomen over betalingen aan de overheid. Girale betaling moet als uitgangspunt gelden. Alleen als girale betaling “bezwaarlijk” is, dan mag betaling “in andere vorm” geschieden. Volgens de toelichting bij de Vierde Tranche, moet bij die “andere vorm” worden gedacht aan contant geld, chèque of chippas. En bij de chippas wordt specifiek verwezen naar parkeergeld. Het lijkt er dus op dat de overheid éénzijdig een andere wijze van betalen mag opleggen. Men kan zich echter afvragen of het wenselijk is dat de overheid zichzelf, uitsluitend vanwege praktische redenen, een dergelijke voorkeurspositie moet geven.

Er blijven ook inhoudelijke vragen hangen. Wanneer is girale betaling “bezwaarlijk” ? Het zou toch eenvoudig moeten zijn om overal een Pin-betaling mogelijk te maken ? Ook als het kleinere betalingen betreft. Alle kaartautomaten van de NS hebben een Pin-mogelijkheid en als de NS zoiets kan, dan kan de gemeente dat ook. En wanneer zijn er voldoende alternatieven beschikbaar ? De Advocaat-Generaal heeft hiernaar (summier) onderzoek gedaan, kennelijk via internet, en hij beschrijft in Rotterdam 52 verkooppunten voor de alternatieve betaalwijze, die niet gelijk geopend zijn met de momenten waarop verplicht parkeergeld moet worden betaald. Daarnaast wordt uitsluitend in het Nederlands aangegeven wat het dichtstbijzijnde verkooppunt is, zonder routebeschrijving. Toeristen hebben daar dus niets aan. Eveneens is onduidelijk of bij die verkooppunten mag worden geparkeerd zonder te betalen. Over de beschikbaarheid van verkooppunten in Apeldoorn en Nijmegen is in het geheel geen informatie beschikbaar. Kortom, men kan zich in sterk afvragen of er in Rotterdam, Apeldoorn en Nijmegen inderdaad voldoende mogelijkheden zijn om aan een Chipknip te komen. Dat is echter een inhoudelijke toetsing, waarmee de (belasting)rechter zich niet bezig houdt. Die inhoudelijke toetsing wordt overgelaten aan … het overheidsorgaan zelve ! Het zal weinigen verbazen, dat dit soort constructies de scepsis in de samenleving doen toenemen over de overheid. Immers, men kan zich moeilijk voorstellen dat een overheidsorgaan van zichzelf zal oordelen dat het onvoldoende alternatieven aanbiedt. Formeel-juridisch klopt het allemaal dus wel. Maar of het daarmee ook juist is ? Mijn onbehaaglijke gevoel blijft knagen.

Tot slot: er is aan de hand van de parkeergeld-casus nog een interessante vraag op te werpen over het Europese recht. Want brengen de Europese Richtlijnen niet met zich mee dat de euro het enige wettige betaalmiddel is ? En wordt er door deze wijze van betaling voor te schrijven, niet een feitelijke ongelijkheid in het leven geroepen ? De regeling is immers in het nadeel van buitenlanders die, gebruik makende van hun reisvrijheid in Europa, naar Nederland komen. Zij hebben helemaal geen Chipknip, zij kunnen de aanwijzingen op de automaten niet begrijpen en zij kunnen dus niet aan parkeergeld komen. Dat is verkapte discriminatie volgens de Advocaat-Generaal. De Hoge Raad zegt hierover echter niets.

Jonathan Barth is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied column.