icon

Studiekostenbeding en verplichte scholing: hoe zit het precies?

In veel arbeidsovereenkomsten staat een studiekostenbeding. In deze blog gaan we in op verplichte scholing en de voorwaarden voor een geldig studiekostenbeding. Ook bespreken we een recente uitspraak waarin de rechter oordeelde dat de werkgever onvoldoende duidelijk heeft gemaakt wat de consequenties zijn voor de werknemer als de werknemer de studiekosten zou moeten betalen.

Verplichte scholing

Sinds 1 augustus 2022 is de wet over het studiekostenbeding gewijzigd. Op grond van artikel 7:611a BW moet een werkgever verplichte scholing kosteloos aanbieden. Dat geldt als de scholing noodzakelijk is voor het uitvoeren van de werkzaamheden of om de arbeidsovereenkomsten voort te zetten. Ook scholing die verplicht is op basis van een wet of CAO moet kosteloos worden aangeboden. Voor verplichte studiekosten is een studiekostenbeding niet geldig.

Het is niet in alle gevallen altijd duidelijk wanneer er sprake is van een verplichte scholing. Dit leidt regelmatig tot rechtszaken. Zo oordeelde de kantonrechter Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2024:8929) dat een opleiding Duitse taal en regelgeving geen verplichte scholing was voor een combimachinist. In een andere zaak oordeelde de rechter (ECLI:NL:RBZWB:2024:6859) dat de training SVH Sociale Hygiëne wél verplicht was voor een leerling-kok.

Voorwaarden voor een geldig studiekostenbeding

Als de scholing niet verplicht is, dan staat het partijen vrij om een studiekostenbeding overeen te komen. Het studiekostenbeding is niet specifiek geregeld in de wet. Wel heeft de Hoge Raad in haar arrest van 10 juni 1983 (Muller/Van Opzeeland) geoordeeld over de terugbetaling van studiekosten. Een studiekostenbeding is geldig als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

  1. Duidelijk is hoelang de werkgever baat heeft van verworven kennis en vaardigheden tijdens de studiewerkzaamheden.
  2. Er is afgesproken dat loon over de studieperiode terugbetaald moet worden als de dienstbetrekking tijdens of onmiddellijk na afloop van de studieperiode eindigt.
  3. De terugbetalingsverplichting vermindert naar evenredigheid gedurende de onder 1. genoemde periode.

Is niet aan deze voorwaarden voldaan? Dan is het studiekostenbeding niet geldig en hoeft de werknemer geen studiekosten terug te betalen.

Inzicht in de consequenties bij terugbetaling van studiekosten

In een recente uitspraak (ECLI:NL:RBZWB:2025:2796) moest de kantonrechter oordelen of een accountmanager de kosten voor cursussen die hij heeft gevolgd moet terugbetalen. De werknemer zegde zijn contract op kort na het volgen van een tweedaagse cursus Hydrauliek-basis. De werknemer meende dat de cursus hem ‘min of meer’ is opgedrongen. De rechter vond dat daaruit niet volgt dat de cursus noodzakelijk was, dus is artikel 7:611a BW niet van toepassing.

Omdat de cursus niet valt onder de verplichte scholing, stond het partijen vrij een studiekostenbeding overeen te komen. Toch kan het studiekostenbeding in deze zaak niet worden ingeroepen. De werkgever heeft vooraf namelijk niet duidelijk gemaakt wat de kosten van deze cursus zijn en wat de gevolgen waren als de werknemer zou vertrekken. De werkgever kon niet verwijzen naar een algemene bepaling in de arbeidsovereenkomst. In de arbeidsovereenkomst stond niet precies welke cursussen onder deze bepaling vielen en welke kosten hiermee zijn gemoeid. De werkgever had de financiële consequenties van deze bepaling dus duidelijker moeten uiteenzetten. Omdat dit niet was gebeurd, mocht de werkgever niet overgaan tot verrekening van de studiekosten. Had de werkgever dit wél gedaan, dan mocht de cursus mogelijk verrekend worden.

Afsluitend

Het is belangrijk om te weten wanneer een studiekostenbeding geldig is. Voor verplichte scholing is terugbetaling sinds 1 augustus 2022 niet toegestaan. Gaat het om niet-verplichte scholing, dan gelden strikte voorwaarden.

Heeft u vragen over het studiekostenbeding? Wij denken graag met u mee.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Studiekostenbeding en verplichte scholing: hoe zit het precies?

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief