icon

Ongelofelijk… maar waar!

Het leuke van het beoefenen van het auteursrecht is dat je in het dagelijks leven voortdurend wordt geconfronteerd met praktijk-gevallen die de vraag oproepen: mag dit eigenlijk? Zo is er nu de billboardcampagne van Nissan, die de Erasmusbrug toont met in de tuidraden een gigantische spin. “Ongelofelijk… maar waar!” zo luidt de slogan.
Een aantal weken geleden maakte ik op deze weblog melding van het feit dat architect Van Berkel van de Erasmusbrug actief optrad tegen iedereen die zonder toestemming foto's van 'zijn' brug publiceerde. Ik wees er toen op dat per 1 september 2004 de Auteurswet zou worden gewijzigd, waarna een dergelijk optreden van Van Berkel een stuk moeilijker zou gaan worden.
Inmiddels is het zo ver. Sinds 1 september jongstleden staat een nieuw geformuleerd artikel 18 in de Auteurswet. Sindsdien geldt ten aanzien van alle werken die zijn 'gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst' dat afbeeldingen daarvan vrijelijk mogen worden verveelvoudigd en openbaar gemaakt. Er is nog maar een voorwaarde: het moet gaan om een afbeelding van het werk 'zoals het zich aldaar (lees: in die openbare plaats) bevindt'.
Die toevoeging is bedoeld, zo leert de parlementaire geschiedenis van de nieuwe bepaling, om 'tot uitdrukking te brengen dat het werk mag worden afgebeeld in de context van zijn omgeving, dus zoals het werk deel uitmaakt van het straat- of stadsbeeld. De bepaling staat niet toe dat het werk onafhankelijk daarvan wordt geëxploiteerd zonder toestemming van de maker.'

Wat betekent dit nu voor de Nissan advertentie? Tja… Als u kijkt naar de afbeelding (daarvoor is enige moeite nodig: klik hier , vervolgens in de linkerkolom op Campagnes en daarna op Billboards/Vitrines) dan wordt het beeld wel duidelijk. Er valt moeilijk vol te houden dat de Erasmusbrug zich in werkelijkheid zo in het Rotterdamse straatbeeld bevindt met een spin in de tuidraden (althans met een spin van die omvang). Voor een afbeelding als deze is dus waarschijnlijk nog altijd de toestemming van de architect vereist (en die zal ook wel zijn gevraagd en verkregen).
En als Nissan geen toestemming heeft gevraagd? Dan zouden ze wellicht nog kunnen proberen een beroep te doen op de parodie-exceptie (meer daarover in mijn bijdrage over de Andere Staatscourant van de FNV). Anderzijds zou Van Berkel weer kunnen aanvoeren dat zijn persoonlijkheidsrecht is aangetast.
Ja, auteursrecht is een mooi vak…

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Ongelofelijk… maar waar!

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief