icon

De bestelknop: met of zonder betalingsverplichting?

Geen webwinkel zonder bestelknop, en geen bestelling zonder betalingsverplichting. Dat laatste ligt toch iets genuanceerder, zo blijkt uit diverse uitspraken die de afgelopen tijd op dit vlak zijn gedaan. Een verkeerde tekst op de bestelknop kan ertoe leiden dat de consument niet hoeft te betalen voor een product of dienst, en de winkelier dus kan fluiten naar zijn geld. En dat terwijl de consument het bestelde product of de bestelde dienst vaak wel mag houden.

Wat moet er op de bestelknop staan? Hoofdregel is dat het bestelproces zo is ingericht dat de consument een aanbod niet kan aanvaarden voordat hem “op niet voor misverstand vatbare wijze duidelijk is gemaakt dat de bestelling een betalingsverplichting inhoudt”. Het aanvaarden van het aanbod gebeurt doorgaans door middel van een bestelknop, en om aan de eisen te voldoen moet daarop een ondubbelzinnige formulering staan waaruit de betalingsverplichting blijkt. De wet noemt als voorbeeld de tekst “bestelling met betalingsverplichting”.

Alleen de knop of ook de context?

Het Europese hof kreeg onlangs de vraag voorgelegd of bij de beoordeling of aan deze verplichting is voldaan ook gekeken moet worden naar de context van de knop, dus alle andere informatie die in de loop van het bestelproces wordt verstrekt. Een van de betrokken partijen redeneerde dat als er bijvoorbeeld een creditcardnummer wordt gevraagd, voor de consument duidelijk zou moeten zijn dat er een betalingsverplichting is, ook als op de knop zelf alleen “voltooi boeking” staat. Daar ging het hof niet in mee: alleen de tekst op de knop zelf telt.

Harde sancties bij een onjuiste tekst: vernietiging van de overeenkomst

Ook relevant is een arrest van de Hoge Raad van eind 2021. Daarin oordeelde de Hoge Raad onder meer dat de rechter in procedures over online bestellingen op eigen initiatief moet onderzoeken of de winkelier aan de verplichtingen met betrekking tot de bestelknop heeft voldaan. Als dat niet het geval is, moet de rechter de sanctie toepassen die de wet voorschrijft. En die sanctie is hard: de consument mag de overeenkomst vernietigen, wat inhoudt dat de betalingsverplichting vervalt, maar ook dat de aankoop terug moet of dat de consument geen gebruik kan maken van de dienst (zoals een hotelboeking of download van digitale inhoud).

De arresten van het Europese hof en de Hoge Raad hebben tot diverse uitspraken van Nederlandse rechters geleid, en geen daarvan pakte gunstig uit voor de winkelier. In het meest gunstige geval werd de aankoopprijs met 50 % verminderd, in het ongunstigste geval mocht de consument het product houden, maar hoefde hij daar niet voor te betalen. In de meeste gevallen (onder meer bij de rechtbank Overijssel) vernietigde de rechter de koop. Alle procedures waren overigens aangespannen door de winkeliers, meestal omdat de consument niet betaald had.

Lessen voor winkeliers

Hieruit zijn twee wijze lessen te trekken voor winkeliers: zorg ervoor dat de tekst op de bestelknop voldoet aan de eisen, en voer de bestelling pas uit als er betaald is. Een consument zal zich na betaling niet snel beroepen op een onjuiste tekst op de bestelknop, want dat betekent ook dat de bestelling moet worden teruggestuurd of anderszins ongedaan moet worden gemaakt. Pas als de winkelier naar de rechter moet voor betaling, kunnen de hiervoor genoemde consequenties volgen.

Wilt u weten of de tekst op uw bestelknop aan de eisen voldoet? Bel of mail mij, dan kijk ik graag kosteloos even met u mee.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
De bestelknop: met of zonder betalingsverplichting?

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief