icon

Darkstore moet sluiten: strijd met bestemmingsplan

Mijn kantoorgenote Anna Tsheichvili schreef eerder al blogs over het verbod van flitsbezorgers en darkstores per voorbereidingsbesluit in Amsterdam. De voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam heeft in de uitspraak van 26 april 2022 (ECLI:NL:RBAMS:2022:2255) bepaald dat het gebruik van een pand voor flitsbezorgdienst met darkstore gestaakt moet worden omdat dit gebruik in strijd is met het ter plaatse geldende bestemmingsplan.

Last onder dwangsom

Aan de flitsbezorgdienst in kwestie had het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Amsterdam (hierna: college) een last onder dwangsom opgelegd. De last hield in dat de flitsbezorgdienst de exploitatie van een opslag/distributiecentrum en (per fiets) bezorging van bestelde boodschappen op de locatie te staken en gestaakt te houden binnen twee weken na dagtekening van het besluit. Als de flitsbezorgdienst hier niet aan zou voldoen, zou het college overgaan tot sluiting van het pand.

Hierop heeft de flitsbezorgdienst bezwaar gemaakt en de voorzieningenrechter gevraagd het besluit te schorsen totdat op het bezwaar zou zijn beslist.

Darkstore in strijd met bestemmingsplan

De vraag die de voorzieningenrechter moest beoordelen, is of de flitsbezorgdienst in strijd is met het bestemmingsplan. Op de locatie zijn volgens het bestemmingsplan alleen bedrijven uit Categorie A van de bij het bestemmingsplan behorende Staat van Inrichtingen.

De voorzieningenrechter beoordeelde vervolgens of de activiteiten van de flitsbezorgdienst onder een van de bedrijfsactiviteiten van Categorie A van de Staat van Inrichtingen kan worden geschaard. De categorieën die het meest in de buurt komen zijn “post en telecommunicatie” en “post en koeriersdiensten uitsluitend zijnde fietskoeriers”. De voorzieningenrechter overweegt dat de flitsbezorgdienst hier niet onder valt. De flitsbezorgdienst is namelijk 24/7 actief. Daarnaast is een flitsbezorgdienst niet vergelijkbaar met een postdienst, omdat er geen sprake is van een losse verzendpartij. De ontvangende partij bestelt ook niet bij een verzendende partij het goed, maar kiest juist een goed dat bij de flitsbezorgdienst in hun assortiment wordt aangeboden.

De voorzieningenrechter overweegt daarom dat de activiteiten van de flitsbezorgdienst niet los kunnen worden gezien van de darkstore als opslag/distributiecentrum. En een opslag/distributiecentrum komt niet voor op de Staat van Inrichtingen en is dus niet toegestaan op grond van het bestemmingsplan. Ook is er geen sprake van detailhandel, zoals vermeld op de Staat van Inrichtingen, omdat winkelend publiek de darkstore niet kan in- en uitlopen.

Geen legalisatie darkstore mogelijk

De hoofdregel met betrekking tot handhaving is dat het bestuursorgaan in geval van een overtreding in de regel handhavend zal moeten optreden. Alleen indien sprake is van concreet zicht op legalisatie of indien handhavend optreden zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, behoort van handhavend optreden te worden afgezien.

Omdat de gemeenteraad inmiddels een voorbereidingsbesluit had genomen waarin flitsbezorgdiensten en darkstores worden verboden en waarin een paraplu bestemmingsplan wordt voorbereid in het gebied waar de betreffende darkstore zich bevindt, is er geen sprake van concreet zicht op legalisatie.

Vertrouwensbeginsel

De flitsbezorgdienst deed een beroep op het vertrouwensbeginsel. Een ambtenaar van de gemeente had namelijk schriftelijk bevestigd aan de flitsbezorgdienst dat er geen sprake zou zijn van strijd met het bestemmingsplan en de darkstore dus zou zijn toegestaan.

De voorzieningenrechter overweegt dat daarmee inderdaad het vertrouwensbeginsel is geschonden, maar dat het algemeen belang in dit geval zwaarder weegt. De voorzieningenrechter is het met de gemeente eens dat de leefbaarheid van bewoners in de straat door de komst van de darkstore onder druk is komen te staan, onder meer als gevolg van de vele (fiets)transportbewegingen van de koeriers en de leveranciers, het laden en lossen van de darkstore en het parkeren van (brom)fietsen. Ook zouden er al meer dan 80 klachten bij de gemeente zijn ingediend.

Bij deze belangenafweging laat de voorzieningenrechter wel zwaar wegen dat het college op de zitting heeft toegezegd dat verzoekster vanwege de bij haar gewekte verwachtingen zal worden gecompenseerd voor de financiële schade die zij onderbouwd heeft geleden.

Tot slot

Ook het gelijkheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel zoals aangevoerd door de flitsbezorgdienst leiden niet tot schorsing van de last onder dwangsom. De darkstore moest binnen 24 uur sluiten. Het is afwachten of dit voorlopig oordeel ook in bezwaar en eventueel (hoger) beroep stand houdt.


Nicky Loekemeijer is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bestuursrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Darkstore moet sluiten: strijd met bestemmingsplan

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief