icon

Afdeling kiest voor rechtseenheid in proceskostenveroordeling

In een uitspraak van 4 april 2018 is de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State een andere weg ingeslagen wat betreft de proceskostenveroordeling.

Proceskostenveroordeling tot nu toe
Artikel 8:75 Awb bepaalt dat de bestuursrechter bij uitsluiting bevoegd is een partij te veroordelen in de kosten die een andere partij in verband met de behandeling van het beroep bij de bestuursrechter, en van het bezwaar of van het administratief beroep redelijkerwijs heeft moeten maken.

De Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: Afdeling) hanteerde tot nu tot de lijn dat een bestuursorgaan in deze kosten wordt veroordeeld indien in het hoger beroep vast komt te staan dat het bestreden besluit onrechtmatig was. Bij de toepassing van artikel 8:75 Awb werd dus als regel gehanteerd dat het uiteindelijke oordeel omtrent de rechtmatigheid van het bestreden besluit bepalend is voor het antwoord op de vraag of een proceskostenveroordeling ten laste van het bestuursorgaan moet worden uitgesproken.

Op deze lijn van de Afdeling is in de literatuur veel kritiek geuit. In hoger beroep staat namelijk de uitspraak van de rechtbank centraal en niet het bestreden besluit.

Benadering andere hoogste bestuursrechters
De andere hoogste bestuursrechters hanteren een andere benadering met betrekking tot proceskostenveroordeling dan de Afdeling. Deze achten voor het antwoord op de vraag of tot een veroordeling van het bestuursorgaan in de proceskosten moet worden overgegaan, als regel het al dan niet slagen van het ingestelde rechtsmiddel bepalend. Ratio van de andere hoogste bestuursrechters is dat het niet redelijk wordt geacht dat de natuurlijke- of rechtspersoon die met succes hoger beroep heeft ingesteld tegen een uitspraak van de rechtbank, de bij hem opgekomen proceskosten niet vergoed krijgt.

Nieuwe benadering Afdeling
De Afdeling gaat in deze uitspraak dus om. Dit doet zij met het oog op de rechtseenheid. De Afdeling zal in de toekomst net als de andere hoogste bestuursrechters de lijn hanteren dat als het hoger beroep slaagt – ook als het door het bestuursorgaan genomen besluit rechtmatig wordt bevonden – het bestuursorgaan in de proceskosten wordt veroordeeld.

Toekomst: veroordeling Staat in proceskosten?
De Afdeling maakt in onderhavige uitspraak nog een laatste opmerking met betrekking tot de proceskostenveroordeling uit artikel 8:75 Awb. Dit wetsartikel maakt het niet mogelijk voor de hogerberoepsrechter om de Staat te veroordelen in de proceskosten. Indien het oordeel van de hogerberoepsrechter luidt dat de rechtbank (die onderdeel uitmaakt van de Staat) onjuist heeft geoordeeld, maar het besluit van het bestuursorgaan rechtmatig is, klinkt het onlogisch het bestuursorgaan voor het foute oordeel van de rechtbank op te laten draaien. De Afdeling meldt dat indien de wetgever deze situatie onwenselijk vindt, het op diens weg ligt de wet hierop aan te passen.


Nicky Loekemeijer is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bestuursrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Afdeling kiest voor rechtseenheid in proceskostenveroordeling

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief