icon

Voorgestelde wijziging van de Wet Bibob

De Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (hierna: ‘Wet Bibob’) biedt een bestuurlijk instrument om overheden te ondersteunen bij het voorkomen van het ongewild faciliteren van criminele activiteiten. Het huidige kabinet is van plan de toepassingsmogelijkheden van deze wet te verruimen. Dit vergt wijziging van de Wet Bibob. Dit voorstel tot wijziging maakt onderdeel uit van de uit het regeerakkoord voortvloeiende inspanningen van het kabinet om de aanpak van ondermijnende criminaliteit te versterken. Het wetsvoorstel is nu nog in voorbereidende fase. De volgende stap is het inwinnen van advies van de Raad van State, daarna zal er in de Tweede en Eerste Kamer over gestemd worden. De opmerkelijkste voorgestelde wijzigingen worden in deze blog naar voren gebracht.

Uitbreiding mogelijkheden eigen onderzoek

Momenteel kunnen bestuursorganen en rechtspersonen met een overheidstaak zelfstandig onderzoek doen naar betrokkenen door o.a. de justitiële- en politiegegevens op te vragen en in te zien. Volgens overheden maken betrokkenen echter vaak gebruik van een stromanconstructie om dit te omzeilen. In het voorliggend wetsvoorstel is opgenomen dat bestuursorganen en rechtspersonen met een overheidstaak ook toegang krijgen tot de justitiële gegevens van ‘relevante’ derden: dit kunnen vermogensverschaffers, bestuurders, aandeelhouders, leidinggevenden of beheerders van betrokkenen zijn. Het idee hierachter is dat bestuursorganen zich op basis van een uitgebreider eigen onderzoek een beter oordeel kunnen vormen over de zakelijke omgeving van de betrokkene en daarmee over diens integriteit.

Uitbreiding toepassingsbereik Wet Bibob

De huidige wet is van toepassing op (bouw)vergunningen, vastgoedtransacties (bijvoorbeeld verhuur of verkoop van panden) en overheidsopdrachten in de sectoren bouw, milieu en ICT.

Vastgoedtransacties
Het begrip vastgoedtransacties wordt uitgebreid met het nieuwe wetsvoorstel: ook de vermindering of beëindiging van deelname aan bijvoorbeeld een rechtspersoon zal hieronder vallen. Zo zal dus ook de verkoop van aandelen van een bedrijf die vastgoed in zijn bezit heeft verstaan worden onder ‘vastgoedtransactie’.

Erfpacht
Door het kabinet wordt voorgesteld voornoemd rijtje uit te breiden met de overdracht van erfpacht. Immers, in verschillende gemeenten (waaronder in het bijzonder de grotere gemeenten zoals Amsterdam, Utrecht en Den Haag) wordt grond in erfpacht uitgegeven. Nu kan de gemeente regelen in de akte van vestiging dat een erfpachter niet zonder toestemming van de gemeente de grond kan overdragen. Op deze manier kan de gemeente enig toezicht houden over de overdrachten. De mogelijkheden om informatie te vergaren over een beoogd verkrijger van de erfpacht zijn onder de huidige wet echter beperkt. Met het nieuwe wetsvoorstel wordt beoogd hier een einde aan te maken: het plan is om de wet ook van toepassing te verklaren op overdrachten van erfpacht zodat de gemeente een Bibob-advies kan vragen ten aanzien van de eventuele nieuwe erfpachten aan het Landelijk Bureau Bibob. Voorgaande geldt wel alleen in de gevallen dat in de akte van vestiging het toestemmingsvereiste is neergelegd.

Overheidsopdrachten
Onder het wetsvoorstel wordt het mogelijk om bij alle overheidsopdrachten een Bibob-onderzoek te doen in plaats van de huidige beperkte sectoren. Hierbij valt te denken aan het personenvervoer en de zorgsector, aldus de Memorie van Toelichting.

Concluderend kan er worden gesteld dat het voorstel beduidend meer mogelijkheden biedt om het Bibob-instrumentarium te gebruiken aan overheden en rechtspersonen met een overheidstaak. Dit betekent ook een (eventuele) zwaardere inbreuk op de privacy van degenen die onderwerp zijn van een Bibob-onderzoek. Bij de waarborgen hieromtrent kunnen vraagtekens worden gezet. Uit de wetsgeschiedenis van de huidige wet blijkt dat de geheimhoudingsverplichting de tegenhanger is van de vergaande mogelijkheden om (gesloten) inlichtingen over betrokkenen te mogen raadplegen. In het wetsvoorstel wordt de geheimhoudingsverplichting juist versoepeld. Het is de vraag op welke manier dit in de uiteindelijke nieuwe Wet Bibob vorm zal krijgen. Wij houden u omtrent ontwikkelingen over de Wet Bibob op de hoogte.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Voorgestelde wijziging van de Wet Bibob

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief