icon

Memo’s dividendbelasting en de Wob: transparanter kunnen we het niet maken. Of toch wel?

De kranten staan er vol van en Jesse Klaver windt zich erover op aan tafel bij Jeroen Pauw: de memo’s over de afschaffing van de dividendbelasting die er tijdens de formatie van het kabinet vorige zomer naar nu blijkt toch wel waren. Premier Rutte en de fractievoorzitters van de coalitiepartijen hebben tot op heden steeds vol gehouden hieraan geen herinnering te hebben. Recente ontwikkelingen lijken er op te wijzen dat er mogelijk sprake is van behoorlijke vergeetachtigheid.

In november 2017 hebben twee onderzoekers van de UvA op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) de Minister van Financiën verzocht om openbaarmaking van diverse interne documenten met betrekking tot de afschaffing van de dividendbelasting uit de periode vanaf 2016. Uit het daarop volgende besluit van 16 maart 2018 blijkt dat er 29 ambtelijke notities en adviezen voor de minister en/of de staatssecretaris ter voorbereiding op besprekingen met externen en debatten met de Tweede Kamer, e-mails tussen ambtenaren en ambtelijke stukken ten behoeve van de kabinetsformatie zijn die binnen de reikwijdte van het Wob-verzoek vallen. De Minister heeft echter besloten om deze documenten niet openbaar te maken.

Het uitgangspunt van de Wob is dat alle gedocumenteerde bestuurlijke informatie openbaar is. Op dat uitgangspunt geeft de Wob een limitatief aantal uitzonderingsgronden en beperkingen. De openbaarmaking van het gros van de onderhavige documenten wordt geweigerd op grond van artikel 11 Wob. Dit artikel schrijft voor dat in geval van een verzoek om informatie uit documenten, opgesteld ten behoeve van intern beraad, geen informatie wordt verstrekt over daarin opgenomen persoonlijke beleidsopvattingen. Een persoonlijke beleidsopvatting is een opvatting, voorstel, aanbeveling of conclusie van een of meer personen over een bestuurlijke aangelegenheid en de daartoe door hen aangevoerde argumenten. Ingevolge het tweede lid van dit artikel kan over persoonlijke beleidsopvattingen met het oog op een goede en democratische bestuursvoering informatie worden verstrekt in een niet tot personen herleidbare vorm.

In een uitspraak van de Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State van 31 januari 2018 is de rechtspraak over documenten voor intern beraad gepreciseerd. Een bestuursorgaan dient per zelfstandig onderdeel van een document voor intern beraad met informatie over een bepaalde bestuurlijke aangelegenheid, zoals alinea’s, te bezien of dit zelfstandig onderdeel persoonlijke beleidsopvattingen bevat en, wanneer in de opvattingen informatie van feitelijke aard is opgenomen, of de persoonlijke beleidsopvattingen zodanig met deze feitelijke gegevens zijn verweven dat deze niet zijn te scheiden. In geval van verwevenheid mag in beginsel het betrokken onderdeel van het document worden geweigerd op grond van artikel 11 Wob. Een bestuursorgaan hoeft niet binnen een zelfstandig onderdeel van een document per zin of zinsdeel te bepalen of verwevenheid een weigering kan rechtvaardigen. Voor zover sprake is van feitelijke gegevens waarvan verstrekking niet vanwege verwevenheid kan worden geweigerd, geldt het volgende. Indien die feitelijke gegevens uitsluitend bestaan uit informatie die uit anderen hoofde reeds openbaar is, hoeven deze gegevens niet te worden verstrekt. Op informatie die reeds van overheidswege openbaar is gemaakt is de Wob niet van toepassing.

De rechtsmiddelen bezwaar, beroep en vervolgens hoger beroep staan ter beschikking aan de onderzoekers van de UvA als ze het niet eens zijn met het besluit van 16 maart. De crux in dergelijke procedures is beoordeling van de noodzaak tot geheimhouding van documenten zonder die documenten te kunnen bestuderen. Het is mede daarom te verwachten dat in een mogelijk gerechtelijk vervolg de bestuursrechter gebruik zal maken van de bevoegdheid om met uitsluiting van anderen wel kennis te nemen van de betreffende documenten.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Memo’s dividendbelasting en de Wob: transparanter kunnen we het niet maken. Of toch wel?

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief