icon

Uitbreiding luchthaven Lelystad mag doorgaan

Bij Wieringa Advocaten zijn voortdurend één of twee ‘student-stagiaires’ in dienst: rechtenstudenten die bij ons kennismaken met de advocatuur. Nicky Loekemeijer, masterstudente aan de Universiteit van Amsterdam, volgt op dit moment die studentstage. Samen met Björn Mulder schreef zij onderstaande bijdrage.

Luchthaven Lelystad mag uitbreiden. Op 18 januari jl. heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (hierna: de Afdeling) uitspraak gedaan in de zaak met betrekking tot het bestemmingsplan ‘Lelystad – Uitbreiding luchthaven’. Tegen dit bestemmingsplan waren twee akkerbouwers en de Vogelbescherming in beroep gekomen. Zij vinden dat omliggende natuurgebieden, en met name de kiekendieven die daar leven, door de uitbreiding gevaar zouden lopen.

De Afdeling heeft echter geoordeeld dat de gemeenteraad zich terecht op het standpunt heeft gesteld dat de natuur van de omliggende gebieden van de luchthaven niet aangetast zal worden door de geplande uitbreiding. De zogenoemde instandhoudingsdoelen voor de bruine en blauwe kiekendieven in de Oostvaardersplassen komen niet in gevaar, aldus de Afdeling.

Toegang tot bestuursrechter?

Interessant juridisch aspect aan deze procedure is dat het bestemmingsplan is vastgesteld naar aanleiding van het luchthavenbesluit Lelystad (verder: het luchthavenbesluit) van de regering van maart 2015. In het luchthavenbesluit is al bepaald dat de start- en landingsbaan van luchthaven Lelystad mag worden verlengd en verbreed. En tegen een luchthavenbesluit, een zogenoemde algemene maatregel van bestuur, kan geen beroep worden ingesteld.

De vraag was derhalve of dat wel kon tegen het onderdeel van het bestemmingsplan dat de verbreding en de verlenging van de start- en landingsbaan planologisch mogelijk maakte. Naar het oordeel van de Afdeling bestuursrechtspraak is dat inderdaad het geval.

Het luchthavenbesluit

In het luchthavenbesluit is de groei van luchthaven Lelystad mogelijk gemaakt. Het voorziet onder meer in een verlenging van de start- en landingsbaan van 1.250 m naar 2.700 m. Ook wordt de start- en landingsbaan verbreed van 30 m tot 45 m. Hierdoor wordt de luchthaven geschikt voor onder andere het type Boeing 737 en de Airbus A320. Het doel is om (vanaf 2033) jaarlijks 6,7 miljoen passagiers af te handelen.

Als gezegd kan tegen het luchthavenbesluit geen beroep worden ingesteld. Dit besluit (ex artikel 8.70 van de Wet luchtvaart) is namelijk een ‘algemene maatregel van bestuur’ en de vaststelling hiervan staat op de negatieve lijst van Bijlage I bij de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb). Deze lijst bepaalt tegen welke besluiten geen beroep open staat.

De rechtsvraag waarover de Afdeling dan ook moest oordelen, was of er wél beroep kon worden ingesteld tegen het plandeel uit het bestemmingsplan dat de uitbreiding van de start- en landingsbaan mogelijk maakt. Dit deel van het bestemmingsplan is immers een uitvoering van het luchthavenbesluit.

De raad stelt zich op het standpunt dat de beroepen van appellanten niet ontvankelijk zijn. Uit artikel 8.10 van de Wet luchtvaart volgt volgens de raad dat tegen delen van het ontwerpbestemmingsplan, die de uitvoering van het luchthavenbesluit betreffen, geen zienswijze naar voren gebracht kan worden. De omstandigheid dat appellanten geen zienswijzen naar voren hebben kunnen brengen tegen het plandeel voor de start- en landingsbaan heeft, gelet op artikel 8:1 en artikel 8:6 van de Awb en artikel 2 van bijlage 2 bij de Awb alsmede artikel 6:13 van de Awb, tot gevolg dat zij evenmin in beroep op kunnen komen tegen dit plandeel. Voor zover appellanten de (gevolgen van de) planregeling voor de start- en landingsbaan materieel wensen te bestrijden zijn zij daartoe aangewezen op de burgerlijke rechter, aldus de raad.

Volgens appellanten dient er gekeken te worden naar de tekstuele uitleg van artikel 8.10 van de Wet luchtvaart. Dit artikel luidt: “Voor zover het ontwerp van een bestemmingsplan zijn grondslag vindt in de uitvoering van het luchthavenbesluit, is artikel 3.8, eerste lid, onderdeel d, van de Wet ruimtelijke ordening niet van toepassing.” Het artikel van de Wet ruimtelijke ordening waarnaar hier verwezen wordt, spreekt van het in kunnen brengen van zienswijzen met betrekking tot een bestemmingsplan. Zienswijzen kunnen ingevolge dit artikel door eenieder worden ingebracht. Omdat het inbrengen van zienswijzen door eenieder in artikel 8.10 van de Wet Luchtvaart is uitgezonderd, moet volgens appellanten worden teruggevallen op de algemene regel van artikel 3:15, eerste lid, van de Awb, dat uitsluitend belanghebbenden gerechtigd zijn zienswijzen naar voren te brengen tegen het ontwerp van een bestemmingsplan.

De uitspraak

De Afdeling ziet, gelet op hetgeen de raad daaromtrent heeft aangevoerd, aanleiding in te gaan op de totstandkomingsgeschiedenis van art. 8.10 van de Wet luchtvaart. De keuze van de wetgever om niet te voorzien in een beroepsmogelijkheid tegen delen van het bestemmingsplan die de uitvoering van het luchthavenbesluit betroffen, was in beginsel ingegeven door de wens om “dubbele beroepsprocedures” te voorkomen. De wetgever wenste hiermee te voorkomen dat onderdelen van het luchthavenbesluit in het kader van de procedure tegen het bestemmingsplan opnieuw onderwerp van rechterlijke toetsing zouden worden, aldus de Afdeling. De tekstuele uitleg van artikel 8.10 van de Wet luchtvaart dient volgens de Afdeling de rechtszekerheid. De wetgever heeft, gezien de totstandkomingsgeschiedenis van de wet, niet bedoeld te betogen dat noch tegen het luchthavenbesluit noch tegen het latere bestemmingsplan beroep bij de bestuursrechter zou openstaan.

Beroep tegen een plandeel dat de uitvoering is van een AMvB is dus mogelijk. Helaas mocht dit appellanten niet baten. De Afdeling verklaarde de bezwaren van appellanten vervolgens namelijk alsnog ongegrond.


Björn Mulder is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied omgevingsrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Uitbreiding luchthaven Lelystad mag doorgaan

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief