icon

Verdwijnt de ambtenaar nu echt?

Volgende week, en dan met name komende dinsdag, zou wel eens een historische dag kunnen worden. Niet alleen wordt die dag mogelijk voor het eerst een vrouwelijke president van de Verenigde Staten gekozen, ook wordt die dag – naar verwachting – besloten of de ambtenaar zijn huidige rechtspositie verliest.

Trouwe lezers van onze blog (en dan vooral die met een ijzeren geheugen) herinneren zich wellicht dat wij over dit laatste al eerder hebben geschreven. Dat is al weer even terug; sinds 2010 speelt een initiatief wetsvoorstel om de ambtenarenstatus af te schaffen en van hen gewone werknemers te maken. Dat voorstel stamt van (ver) vóór de WWZ, toen voor werknemers nog een open ontslagstelsel gold (in tegenstelling tot het gesloten stelsel voor ambtenaren) en werknemers, in tegenstelling tot die ambtenaren, niet in hoger beroep konden als een rechter over hun ontslag had geoordeeld.

Met de invoering van de WWZ is de werknemer een eind opgeschoven in de richting van de ambtenaren: ook de werknemer kan nu in hoger beroep, en ook voor de werknemer geldt nu een gesloten stelsel van ontslag (zonder te willen opscheppen: ik schreef in 2012 al dat dat het meest voor de hand lag. Toegegeven: ik schreef daarbij ook dat als dat gebeurde, de preventieve ontslagtoets zou kunnen verdwijnen, en dat is niet gebeurd. Althans: nog niet). Er is dus minder aanleiding om de rechtsposities gelijk te trekken. Bovendien is al berekend dat de wijziging in totaal rond €100 miljoen gaat kosten, wat de vraag rechtvaardigt waarom we het zouden moeten willen.

En toch: in het huidige regeerakkoord staat dat de regering streeft naar afschaffing van de ambtenarenstatus (wat opmerkelijk is gezien het feit dat het voorstel van wet uit de Kamer komt, en niet van de regering, en bovendien al dateert van ver vóór deze regering). De Tweede Kamer heeft met het voorstel ingestemd, en de verwachting is dat de Eerste Kamer dat komende dinsdag ook zal doen.

Gaat die afschaffing veel effect hebben? Ja. Het zal niet zo zijn dat ambtenaren (ze blijven wel zo heten) dat nu direct van de ene op de andere dag zullen merken, en sommige veranderingen die nu formeel worden doorgevoerd volgen trends die al langer zichtbaar zijn. Maar ondanks dat, en ondanks het feit dat de rechtspositie van de werknemer al een stuk ambtelijker is geworden, zal het een ingrijpende verandering zijn, voor overheden, ambtenaren, voor sommige (huidige) werknemers, voor de bonden, en voor de rechters en rechterlijke procedures.

Ik ben de afgelopen drie presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten geweest en heb daar steeds bij vrienden de verkiezingsavond gevolgd, gekluisterd aan televisie en internet, en het was steeds een buitengewoon spannend (en emotioneel) iets. Ik verwacht niet dat ik het debat van komende dinsdag met eenzelfde intensiteit ga volgen, maar ben toch erg benieuwd naar de uitkomst. Als het loopt zoals verwacht en volgende week de ambtenarenstatus toch echt sneuvelt, zal ik in de periode daarna verder ingaan op wat er gaat veranderen – over een jaar of drie, want zo lang zal het duren voordat de uiteindelijke wet kan ingaan.


Arco Siemons is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied arbeidsrecht.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
Verdwijnt de ambtenaar nu echt?

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief