Het Europees Bankbeslag: nieuwe ontwikkelingen!

Binnen de Europese Unie (EU) gelden in de lidstaten verschillende regels als het gaat om het leggen van beslag op het vermogen van een schuldenaar, tot zekerheid voor verhaal van een vordering. In Nederland kan een schuldeiser relatief eenvoudig beslag leggen op een bankrekening van zijn schuldenaar. De schuldeiser dient daartoe een verzoek in bij de rechter, die vervolgens verlof kan verlenen tot het leggen van het ‘bankbeslag'. Na verlening van het verlof dient de schuldeiser binnen afzienbare tijd een bodemprocedure te starten, waarin de rechter kan oordelen over het onderliggende geschil.

Door het toenemende handelsverkeer binnen de EU krijgen ondernemingen regelmatig te maken met grensoverschrijdende vorderingen die onbetaald blijven. Bij het leggen van beslag over de grens zorgen het territorialiteitsbeginsel en de daarmee samenhangende verschillende rechtstelsels voor moeilijkheden. Voor het treffen van grensoverschrijdende beslagmaatregelen, moet dan (ook) in het buitenland worden geprocedeerd.

De mogelijkheden om beslag te leggen op bankrekeningen worden, als gevolg van een nieuwe EU Verordening die in juni 2014 is gepubliceerd,¹ vanaf januari 2017 aanzienlijk groter. De verordening maakt het voor schuldeisers mogelijk om in grensoverschrijdende zaken binnen de EU op gemakkelijke(r) wijze beslag te leggen op banktegoeden van een schuldenaar. Vanaf 18 januari 2017 wordt het mogelijk via de European Account Preservation Order (EAPO) een Europees conservatoir bankbeslag te leggen.

In de eerste plaats wordt de nationale rechter die bevoegd is te oordelen over een vordering in de op het beslag volgende bodemprocedure, op basis van de EU-verordening ook bevoegd voor het verlenen van verlof voor een bankbeslag in een andere lidstaat, indien sprake is van een buitenlandse schuldenaar en/of buitenlandse bankrekeningen. Het door de nationale rechter verleende verlof is vervolgens uitvoerbaar in de betrokken buitenlandse lidstaat. De schuldeiser moet in zijn beslagverzoek aannemelijk maken waarom zijn vordering in een gerechtelijke procedure voor toewijzing gereed ligt, maar ook dat een reëel gevaar aanwezig is dat de tegoeden op de bankrekening worden weggemaakt.

Indien de schuldeiser niet weet waar de schuldenaar bankiert, kan ook verlof worden aangevraagd. De schuldeiser kan de nationale rechter dan verzoeken om informatie op te vragen bij de Europese Banken over de bankrekeningen van de schuldenaar. Onder de thans geldende Nederlandse wetgeving is dit niet mogelijk en kan slechts beslag worden gelegd wanneer de schuldeiser weet bij welke bank de schuldenaar bankiert.

Afgewacht moet worden hoe deze nieuwe mogelijkheden en bijbehorende risico's zullen uitpakken in de praktijk. Het moge echter duidelijk zijn dat deze verordening de kans dat grensoverschrijdende vorderingen (eenvoudiger) kunnen worden geïncasseerd aanzienlijk zal vergroten.

——————————–
¹ Verordening (EU) nr. 655/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 tot vaststelling van een procedure betreffende het Europees bevel tot conservatoir beslag op bankrekeningen om de grensoverschrijdende inning van schuldvorderingen in burgerlijke en handelszaken te vergemakkelijken.

Lonni Westland is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied handel- en ondernemingsrecht.

Vragen?