icon

De curator mag toch niet wanpresteren!

De faillietverklaring [oefent] op bestaande wederkerige overeenkomsten niet de minste invloed uit; de verbintenissen van de gefailleerde en diens mede-contractant worden er niet door gewijzigd.” Zo valt te lezen in de memorie van toelichting op artikel 37 van de Faillissementswet.

De Hoge Raad heeft deze regel sterk genuanceerd in zijn beroemde Nebula-arrest van 3 november 2006. Dit arrest wordt in de faillissementspraktijk regelmatig als kapstok gebruikt voor het adagium ‘de curator mag wanpresteren’. In het Nebula-arrest oordeelde de Hoge Raad dat de geciteerde regel uit de memorie van toelichting nog niet betekent dat de schuldeiser van een duurovereenkomst wiens wederpartij failliet wordt verklaard, de rechten uit die overeenkomst kan blijven uitoefenen alsof er geen faillissement was. Zou dat wel worden toegestaan, aldus de Hoge Raad, dan zou dat ertoe leiden dat het beginsel van gelijkheid van schuldeisers op onaanvaardbare wijze zou worden doorbroken.

In het Nebula-arrest ging het om een economisch eigenaar (B) die het recht had om een pand te gebruiken waarvan Nebula (A) juridisch eigenaar was. A ging failliet en de curator wilde dat B het pand zou verlaten. Dat wilde hij ook ten aanzien van de huurders C aan wie B na de faillietverklaring van A huurrechten had verschaft. De Hoge Raad overwoog:

‘Anders dan het hof heeft overwogen, bracht het faillissement van de juridische eigenaar Nebula van het pand mee dat de economische eigenaar [B] niet langer meer haar gebruiksrecht met betrekking tot het pand, dat berust op de economische eigendom daarvan, kon tegenwerpen aan de curator van Nebula. Hieruit volgt dat [B] ook niet door een overeenkomst met derden, [C], aan dezen een huurrecht kon verschaffen dat aan de curator van Nebula kan worden tegengeworpen. De omstandigheid dat het gebruiksrecht van [B] met betrekking tot het pand op zichzelf niet werd geraakt door het faillissement van Nebula, brengt hierin geen wijziging (…).’

De Hoge Raad vond dus, anders dan het gerechtshof had geoordeeld, dat de huurders C het pand moesten verlaten omdat anders de gelijkheid van de schuldeisers van A op onaanvaardbare wijze zou worden doorbroken. Een vraag die het Nebula-arrest onbeantwoord liet, was of de faillissementscurator bevoegd is om een huurovereenkomst, gesloten tussen de gefailleerde als directe verhuurder en een huurder, te beëindigen.

Zeer recentelijk, op 11 juli 2014, heeft de Hoge Raad een arrest gewezen in een procedure die een verzoek tot faillietverklaring betrof. Men zou een antwoord op de genoemde vraag daarin niet direct verwachten, maar toch lijkt de Hoge Raad dat daarin te geven. De Raad overwoog:

‘Uit het vorenstaande volgt dat, ingeval de huurder ten tijde van de faillissementsaanvraag in het genot is van het gehuurde, de curator niet bevoegd is dat genot te beëindigen als de huurovereenkomst nog loopt.’

De Hoge Raad merkte op dat de Nebula-zaak een andere kwestie was. ‘Dat arrest heeft slechts betrekking op de vraag of de curator gebonden is aan een huurovereenkomst die na het faillissement van de juridische eigenaar van de verhuurde zaak is aangegaan door de economisch eigenaar daarvan op grond van een hem daartoe door de juridische eigenaar verleende contractuele bevoegdheid’, aldus de Hoge Raad. Wat hij daarbij echter nalaat te vermelden is dat hij ook had overwogen dat uit de wetsgeschiedenis niet volgt dat ‘de schuldeiser van een duurovereenkomst wiens wederpartij failliet wordt verklaard, de rechten uit die overeenkomst kan blijven uitoefenen alsof er geen faillissement was.’

Hoe het ook zij, het adagium ‘de curator mag wanpresteren’ behoeft sinds vorige week een nog grotere nuancering dan tot nu toe werd aangenomen.


Peter Bos is niet meer werkzaam bij Wieringa Advocaten. Indien u een vraag heeft naar aanleiding van deze blog dan kunt u zich wenden tot onderstaande contactpersoon van het praktijkgebied bedrijven in moeilijkheden.

Heeft u vragen?

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
De curator mag toch niet wanpresteren!

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief